Αμερικανοί και μνημόνιο

Φοβού τους Δαναούς και δώρα (μη) φέροντας

του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

«Αν ζήσει κανένας σας να θυμάται τα λόγια αυτά. Οι Εγγλέζοι θα σας σφάξουν όλους σαν αρνιά, εγώ στα χέρια τους δε θα πέσω, γιατί τα βουνά με ξέρουν. Με την πέτρα προσκέφαλο, την ψείρα συντροφιά, την κάπα σκέπασμα δε θα με ιδούνε ζωντανό στα χέρια τους. Αυτό θέλω να το θυμάστε αν κανένας σας ζήσει.»

Αυτά είπε, απελπισμένος, ο αρχηγός ενός από τα μεγαλύτερα επαναστατικά κινήματα της Ευρώπης στον Εικοστό Αιώνα, οΆρης Βελουχιώτης, στους «καπετάνιους» του ΕΛΑΣ στη Λαμία, τον Νοέμβριο 1944.

Μπορεί να προσάψει κανείς ότι θέλει στον Βελουχιώτη, όχι όμως απουσία στρατηγικού, «γεωπολιτικού» ενστίκτου και βαθιάς ιστορικής γνώσης. Σε αντίθεση με τον «κούτβικο», «υπαλληλικό» πυρήνα του ΠΓ, ο Άρης διέγνωσε με πλήρη καθαρότητα τις αληθινές προθέσεις και τους πάγιους στρατηγικούς σχεδιασμούς της «συμμάχου Αγγλίας», που, μετά το 1947, διαδέχεται, υιοθετώντας τις επιδιώξεις της, η Αμερική, αποφασισμένες αμφότερες να φτάσουν τον εμφύλιο....
και την καταστροφή της αριστεράς μέχρι το τέλος. Τόσο, που δολοφόνησαν το 1948 τον σπουδαίο Αμερικανό δημοσιογράφο του CBS Τζωρτζ Πολκ, να μη μεταφέρει ποτέ στον Μάρκο τις προτάσεις ειρήνευσης δεξιών πολιτικών. 

Οι Έλληνες κατέπληξαν τον κόσμο με την αντίσταση σε Άξονα και Γερμανία. Ο Τσώρτσιλ είπε ότι «οι ήρωες πολεμάνε σαν Έλληνες». Η ελληνική αντίσταση επηρέασε την έκβαση της παγκόσμιας σύγκρουσης σώζοντας πιθανώς τη Μόσχα. Ο Γοργοπόταμος έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην ήττα του Ρόμμελ. Σε «αντάλλαγμα», ο Τσώρτσιλ σχεδιάζει από την αρχή του πολέμου, την επανακατάκτηση της Ελλάδας από την Αγγλία, μέσω του εμφυλίου (1943-49). Το 1947, η Αγγλία παραδίδει τα αυτοκρατορικά σκήπτρα και βάρη στην Αμερική, που φτάνει στο τέλος τη «δουλειά».  

Για να γίνουν αυτά συνέτρεξαν δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, μια απολύτως ανίκανη (στην καλύτερη περίπτωση) ηγεσία στο ΚΚΕ και μια απολύτως εξαρτημένη αστική πολιτική ηγεσία – η Ελλάδα δεν παρήγαγε ούτε Τίτο, ούτε Ντε Γκωλ. Δεύτερο, ο Τσώρτσιλ εξασφάλισε εκ των προτέρων τη συγκατάθεση του Κρεμλίνου. ‘Ενας από τους δύο μεταφραστές των Στάλιν-Μόλοτωφ στις συνομιλίες με τους Τσώρτσιλ-‘Ηντεν, τον  Οκτώβριο 1944 στη Μόσχα, ο Βαλεντίν Μπερεζκόφ, συνόψισε ως εξής, σε μια συνέντευξη προς τον γράφοντα που δημοσιεύτηκε στα «Νέα», την ουσία των συνομιλιών:

«Ο Τσώρτσιλ ήθελε τόσο πολύ την Ελλάδα και ήξερε ότι δεν μπορούσε να την έχει χωρίς τη Μόσχα, που οι ‘Αγγλοι μας έδωσαν ότι άλλο ζητήσαμε στα Βαλκάνια»  

Το γενικό στρατηγικό πλαίσιο

Κάναμε το flashback, όχι αναζητώντας δόξα ιστορικού, αλλά γιατί όποιος ξεχνάει την ιστορία του κινδυνεύει να την επαναλάβει, έστω και ως φάρσα, όποιος ξεχνάει τη γεωγραφία του κινδυνεύει να την υποστεί. Οι πάγιες, στρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ παραμένουν απαράλλαχτες μετά το 1947. Διάφορες «εξυπνάδες», που υπερατλαντικά κέντρα τώρα διαχέουν στο μάλλον «σαλεμένο» μυαλό του ελληνικού πολιτικού, ιδίως κυβερνητικού προσωπικού, όπως ότι η Αμερική δεν ενδιαφέρεται για την Ευρώπη, θα γίνει ενεργειακά αυτάρκης και δεν ασχολείται με τη Μέση Ανατολή, ή η ασυνάρτητη «θεωρία» των «ναυτικών δυνάμεων», δεν αποδεικνύουν τίποτα άλλο παρά τον προχωρημένο βαθμό αποσύνθεσης του έθνους. Που δεν είναι μόνο υλική. Προηγείται και την ετοιμάζει η πνευματική.

Η κατανόηση του γενικού στρατηγικού πλαισίου έχει απολύτως ζωτική σημασία, για να αντιληφθεί κανείς τα όρια εντός των οποίων η Αθήνα θα μπορούσε, μόνο διαθέτουσα εξαιρετικά ευφυή στρατηγική να εκμεταλλευθεί τυχόν, κάπως, προς ώφελός της, την όποια αντίθεση Ουάσιγκτον-Βερολίνου (το ίδιο συμβαίνει με τις αντιθέσεις Soros-Γερμανίας, Χρήματος-Κράτους στο εσωτερικό των ΗΠΑ, ισραηλινού λόμπυ και «εβραιοσκεπτικιστών» στις ΗΠΑ, λανθάνοντος γερμανικού εθνικισμού και Goldman Sachs, SPD και Χριστιανοδημοκρατών, ΔΝΤ-Βερολίνου, ευρωπαϊκού Νότου και Βορρά κλπ.), χωρίς όμως πολλές ελπίδες/αυταπάτες και χωρίς, κυρίως, να βρεθεί να παίζει ρόλο «χρήσιμου ηλίθιου» (Ντοστογιέφσκι). Δύσκολο ασφαλώς το εγχείρημα, αυτή είναι όμως η πραγματικότητα.

Η βούληση των ΗΠΑ και του ΔΝΤ – Χάας και κυπριακό

Για λόγους που δεν θα συζητήσουμε εδώ, το αμερικανικό κράτος λέει συχνά την αλήθεια στο επίσημο επίπεδο. Το Μνημόνιο δεν είναι διαπραγματεύσιμο, δήλωσε πρόσφατα ο Ρίτσαρντ Χάας, Πρόεδρος του αμερικανικού CFR (Καθημερινή, 21.4.2013) . Αυτή είναι η πραγματική θέση των ΗΠΑ. Θα ήταν πολύ κρίσιμο, δυνητικά θανάσιμο λάθος να την παρερμηνεύσουμε. Αυτή προσδιορίζει, τουλάχιστον αρχικά, τη (μη) δυνατότητα να στηριχτούμε στα σοβαρά στους Αμερικανούς κατά της Γερμανίας. Για να τροποποιηθεί κάπως η στάση τους, θα χρειαζόταν κινητοποίηση πολύ ειδικών επιχειρημάτων που αφορούν στρατηγικά τους συμφέροντα και γενικές αρχές, όπως και να γίνει σαφές στην Ουάσιγκτον το κόστος από τις ελληνικές εξελίξεις. Η ελληνική ομογένεια θα μπορούσε επίσης υπό όρους - που δεν συντρέχουν σήμερα - να κινητοποιηθεί.

Την αληθινή αμερικανική βούληση τη διαπιστώσαμε στην Κύπρο. Οι Αμερικανοί προφανώς γνώριζαν και δεν έκαναν τίποτα για να εμποδίσουν τις αποφάσεις του Eurogroup και του ΔΝΤ, που κατέστρεψαν εν μια νυκτί ένα υποτίθεται φιλικό κράτος, με τρόπο που καμιά πολεμική επιχείρηση στην ιστορία δεν κατάφερε τόσο εύκολα και ανώδυνα για τον επιτιθέμενο.

Προτού καλά-καλά ληφθούν οι αποφάσεις, η Ουάσιγκτον έσπευσε να υποστηρίξει ότι «και οι δύο πλευρές έχουν δικαίωμα στους υδρογονάνθρακες», επισημαίνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη λύσης του κυπριακού, δηλαδή επαναφοράς του σχεδίου Ανάν. Το ΔΝΤ, στο οποίο οι ΗΠΑ διαθέτουν δεσπόζουσα επιρροή, έπαιξε καθοριστικό ρόλο, επιμένοντας στη «βιωσιμότητα» του χρέους, για να καταλήξει η υπόθεση εκεί που κατέληξε. Μετά, το Ταμείο συνυπέγραψε τη θανατική καταδίκη.

Πρόωρες εκλογές και Αμερικανοί

Η προϊούσα κατάρρευση της χώρας και η πιθανότητα μιας κοινωνικής έκρηξης συντηρούν πάντα, μαζί με την πίεση της αντιπολίτευσης, την πιθανότητα πρόωρων εκλογών στις αναλύσεις/προβλέψεις που γίνονται για την Ελλάδα εσωτερικά και διεθνώς.

Οι ΗΠΑ μπορούν, αν το επιδιώξουν, να ανακατευτούν επίσης σε αυτό το παιχνίδι, είτε στηρίζοντας τη μακροημέρευση της κυβέρνησης Σαμαρά, είτε σπρώχνοντας σε πρόωρες εκλογές, αν κρίνουν πως είναι προς στρατηγικό τους όφελος και δεν διακινδυνεύουν εκείνες πολλά πράγματα. Η Ουάσιγκτον (που δεν πρέπει να την αντιλαμβανόμαστε ως περιοριζόμενη στην κυβέρνηση Ομπάμα), όπως και ισχυροί παγκοσμιοποιητικοί κύκλοι, «τύπου Σόρος», διαθέτουν πάντα (δυστυχέστατα) ισχυρότερα από ποτέ εργαλεία «πρόκλησης πολιτικών εξελίξεων» στο εσωτερικό (ή εκμετάλλευσης της α’ ή β’ εξέλιξης).

Αυτοί οι κύκλοι θα μπορούσαν να σπρώξουν σε τέτοια κατεύθυνση ακόμα πριν από τις γερμανικές εκλογές του προσεχούς φθινοπώρου, αν, π.χ., σε ένα από τα σενάρια που εξετάζονται, αποφάσιζαν ότι θέλουν να ρίξουν τη Μέρκελ, ενισχύοντας ενδεχομένως τους Σοσιαλδημοκράτες, που ιστορικά ήταν στην Ευρώπη βασική φιλοαμερικανική δύναμη από τον μεσοπόλεμο ήδη. ‘Η αν ήθελαν να προχωρήσουν, μέσω μιας «ελληνικής έκρηξης», στο επόμενο στάδιο της (εκτιμούμε καθόλου αυθόρμητης και αυτόματης) ευρωπαϊκής κρίσης.

Για να σκεφθούν κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να εξασφαλίσουν όμως δύο προϋποθέσεις, με ικανοποιητικό βαθμό βεβαιότητας. Πρώτον την προηγούμενη καταστροφή, σε επαρκή βαθμό, των ελληνορωσικών σχέσεων, για να μην οδηγηθούν σε τελείως ανεπιθύμητες γεωπολιτικές εξελίξεις. Το επιδιώκουν, το λένε ανοιχτά και απροκάλυπτα και το κάνουν, εδώ και πολλά χρόνια. Δεύτερον, να είναι σίγουροι ότι οι εκλογές δεν θα οδηγήσουν σε επιτυχές αντιμνημονιακό πείραμα της Αριστεράς, που θα εμπέδωνε την επιρροή της στη χώρα.

«Οι Αμερικανοί όχι μόνο δεν θέλουν επιτυχία ενός αριστερού πειράματος στην Ελλάδα, θέλουν, ει δυνατόν, να την εξαφανίσουν και από  το τελευταίο σημείο της ελληνικής επικράτειας, να τελειώνουν μια για πάντα με αυτή την ελληνική “ιδιαιτερότητα”», μας λέει βαθύς γνώστης της αμερικανικής πολιτικής, συντηρητικών πολιτικών πεποιθήσεων. Ο ίδιος μας υπενθυμίζει το προηγούμενο του ΑΚΕΛ στην Κύπρο, που ενεθάρρυναν και υποστήριξαν για να ανατρέψουν τον Παπαδόπουλο, προβλέποντας, ορθώς, ότι θα προκαλέσει έτσι μόνο του την τελική καταστροφή του, όπως και έγινε.

Στο χέρι της ελληνικής Αριστεράς (και όλων των «αντιμνημονιακών» δυνάμεων) είναι η ανάπτυξη, με τη βοήθεια όλων των διαθέσιμων εθνικών δυνάμεων και όλων των δυνατών διεθνών στηριγμάτων, των κατάλληλων πολιτικών και διεθνών στρατηγικών, για την αντιμετώπιση της τόσο σύνθετης και περίπλοκης πρόκλησης που αντιμετωπίζει η χώρα. Αν δεν το καταφέρει, οι εθνικές και κοινωνικές συνέπειες θα είναι περισσότερο από τραγικές (και η ήττα της ίδιας της αριστεράς βαρύτερη ίσως οποιασδήποτε υπέστη στην ιστορία της). 

από τα «Επίκαιρα»