Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα Σαλαζάρ (ισπ.Emiliano Zapata Salazar), - ορθότερα κατά ισπανική προφορά Σαπάτα -, (8 Αυγούστου 1879-10 Απριλίου 1919), αναδείχθηκε σε σπουδαία ηγετική προσωπικότητα των ανταρτών της αγροτικής Μεξικανικής Επανάστασης του 1910, η οποία κατευθυνόταν κατά του προέδρου της χώρας, Πορφίριο Ντίαζ και της συγκεχυμένης περιόδου που ακολούθησε (1911 - 1917). Οργάνωσε και διοικούσε σημαντική επαναστατική δύναμη, ονομαζόμενη "Απελευθερωτικός Στρατός του Νότου".
Ο ίδιος καταγόταν από οικογένεια της μεσαίας κοινωνικής τάξης. Γεννήθηκε στο χωριό Ανεκουίλκο της μεξικανικής πολιτείας Μορέλος, ενώ πηγές της εποχής αναφέρουν ότι παρόλο που δεν ήταν μορφωμένος, είχε έντονα καλλιεργημένο το αίσθημα του δικαίου, καθώς ήταν μάρτυρας του ημι-φεουδαρχικού,καπιταλιστικού συστήματος διάθεσης γης του Μεξικού, που ευνοούσε τους ιδιοκτήτες τεράστιων εκτάσεων γης, τις καλούμενες "ασιέντα" (hacienta), αντίστοιχες με τα τσιφλίκια στη Βαλκανική. Σε ηλικία 18 ετών φυλακίστηκε για μικρό διάστημα στην προσπάθειά του να υπερασπίσει τους φτωχούς χωρικούς της πατρίδας του.
Το 1909 ο Ζαπάτα εκλέχτηκε από τους συγχωριανούς του επικεφαλής της Επιτροπής Άμυνας για την περιφρούρηση των περιουσιών των μικρο-γαιοκτημόνων, οι οποίες είχαν καταπατηθεί. Τον Νοέμβριο του 1910 ξέσπασε μεγάλη αγροτική εξέγερση στη χώρα, υπό τον Φρανσίσκο Μαδέρο, πολιτικό αντίπαλο του Πορφίριο Ντίαζ. Ο Ζαπάτα προσχώρησε στην Επανάσταση μαζί με τους Πάντσο Βίλα και Πασκουάλ Ορότσκο.Τελικά όμως ο Μαδέρο, ενώ κατάφερε η επανάσταση να επιβληθεί, παρέκλεινε από τις θέσεις της Επανάστασης αρνούμενος να διατάξει αναδιανομή της γης. Τότε ο Ζαπάτα προχώρησε, με τη βοήθεια του αναρχικού δασκάλου Οτίλιο Μοντάνιο Σάντσεζ, σε κατάρτιση δικού του επαναστατικού αγροτικού προγράμματος (με την ονομασία "πρόγραμμα Αγιάλα"), που προέβλεπε δήμευση και διανομή στους ακτήμονες του ενός τρίτου των κτημάτων, επιστροφή στους μικροϊδιοκτήτες όλων των κατασχεθέντων λόγω χρεών περιουσιών τους και παροχή συντάξεων στις χήρες και τα ορφανά όλων των πεσόντων στην επανάσταση.
Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα σκοτώθηκε σε ενέδρα κυβερνητικών στρατευμάτων, στις 10 Απριλίου 1919. Ανδριάντες του έχουν ανεγερθεί στη πόλη του Μεξικού και στη πόλη Μορέλος, ενώ το όνομά του συμπεριλαμβάνεται στη στήλη των ηρώων της επανάστασης στην αίθουσα συνεδριάσεων της Βουλής του Μεξικού.
Παραθέτουμε ένα από τα πιο σημαντικά κείμενά του (Πηγή: http://www.aformi.gr)
Η βία τίνος;
Του Εμιλιάνο Σαπάτα [Emiliano Zapata]
Δεν είναι αναγκαίο να μου πείτε πως η βία γεννά βία. Εμείς, ο λαός, το έχουμε μάθει πολύ πριν από σας, κι απ’ τη μεριά μου το κατάλαβα πριν δέκα χρόνια. Όταν κανείς δεν κατέβηκε από την Ουάσινγκτον για να πει στον Ντίαζ [Porfirio Díaz] πως, αφού άφηνε τους αγρότες να ζουν με χόρτα, θα μπορούσε να προκληθεί βία· ή, αφού πυροβολούσε αυτούς που ζητούσαν λίγες πένες παραπάνω τη βδομάδα, θα προκληθεί βία· ή, αφού έθρεφε τις ψείρες με φυλακισμένους, εδώ και δεκαετίες, σίγουρα θα προκληθεί βία.
Τώρα, όταν βλέπετε τους εργάτες με τα Ουίντσεστερ στα χέρια, βιάζεστε να εξηγήσετε σε μας, τους αμόρφωτους ανθρώπους, πως αυτό θα προκαλέσει μόνο περισσότερη βία και λέτε (και το γνωρίζω) ότι η Ιστορία αποδεικνύει πως έχετε δίκιο. Το μόνο που θα ήθελα να ξέρω είναι πού θα βρισκόμασταν εάν πετούσαμε τα όπλα μας και στεκόμασταν εκεί έξω βγάζοντας το καπέλο μας υποκλινόμενοι στους τσιφλικάδες και στους αξιωματικούς, όπως κάναμε πριν την επανάσταση. Οι φίλοι μου μπορούν να απαντήσουν για τον εαυτό τους – όσο για μένα, ξέρουμε καλά κι εσείς κι εγώ πού θα βρισκόμουν: τρία μέτρα κάτω από το χώμα αφού θα ‘χα χορέψει στην κρεμάλα.
Γνωρίζετε επίσης πως όσοι βρίσκονται εδώ δεν έχουν παρά να σταματήσουν να μάχονται για να καταλήξουν να ταΐζουν τα σκουλήκια στον τάφο ή τις ψείρες στα κελιά ή, στην καλύτερη, να επιστρέψουν στη σκλαβιά. Η σκέψη αυτή, μερικές φορές, τους κάνει πιο άγριους από την πραγματική τους φύση, αλλά δεν είναι βάρβαροι όπως νομίζετε. Ξέρω πως, όταν έρχεστε εδώ με τις κάμερες, με χαιρετάτε σαν να είμαι ο πρόεδρος και με φωνάζετε στρατηγό σύμφωνα με το βαθμό μου. Όταν όμως είστε στη Νέα Υόρκη, στα γραφεία σας, με τα ποτά και τις γυναίκες σας, τότε γράφετε για να πείτε στον κόσμο πως είμαι ο πιο άγριος βάρβαρος απ’ όλους. Έτσι δεν είναι; Αλλά δεν είμαι τόσο χαζός όσο νομίζετε, και ξέρω καλά, όπως αν είχα σπουδάσει Ιστορία, πως η μάχη προκαλεί μάχη και το αίμα προκαλεί αίμα.
Μου λέτε πως ο πρόεδρος Ουίλσον [Thomas Woodrow Wilson] αποδοκιμάζει τη βία, αλλά δεν είμαι τόσο ανόητος ώστε να ρωτήσω αν, τότε, ο στρατηγός Πέρσινγκ [John J. Pershing] πήγε να δουλέψει στα χωράφια. Καταλαβαίνω καλύτερα απ’ αυτόν τον Ουίλσον τη ματαιότητα της βίας, γιατί μαστιγώθηκα και είδα τα αδέρφια μου να λιμοκτονούν και να πυροβολούνται όταν αυτός ζούσε σ’ ένα μεγάλο σπίτι με υπηρέτες και μάθαινε πως είναι χριστιανός. Αν δεν τα γνώριζα αυτά ως παιδί, ίσως να είχα γίνει ένας τόσο τρανός εγκληματίας ώστε να μπω στον κρατικό στρατό και μέχρι τώρα να είχα γίνει ένας από τους στρατηγούς του Καρράνσα [Venustiano Carranza], στον οποίο κανείς δεν λέει πως η βία είναι ανήθικη.
Αρκετά. Το ξέρουμε πως η βία γεννά βία· αυτό που θα ‘θελα να μάθω είναι πώς η ειρήνη θα μπορούσε να φέρει ειρήνη. Κατά τη γνώμη μου, πιστεύω πως μόνο όταν δεν θα υπάρχουν δούλοι και αφέντες, όταν κανείς δεν θα υπακούει στις εντολές και στα διατάγματα που εκδίδουν οι κυβερνήσεις και οι εκκλησίες, όταν όσοι επιθυμούν γη και ελευθερία μπορούν να την έχουν και όταν όλοι όσοι θέλουν να καταπιέσουν δεν έχουν όπλα, τότε και μόνο τότε η ειρήνη θα φέρει ειρήνη.
Τέλος, σας παραθέτουμε το link για μια πολύ καλή ταινία σχετικά με τη ζωή του Emiliano Zapata!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου