Για την πολιτικοοικονομική διέξοδο από το τέλμα [Β' Μέρος]

Πηγή:  http://aristeri-diexodos.blogspot.com

Στις 18-3-2012 δημοσιεύθηκε το πρώτο μέρος του συγκεκριμένου άρθρου και το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Σήμερα - με μια ορισμένη καθυστέρηση - δημοσιεύουμε το δεύτερο μέρος. Το Τρίτο μέρος - επίλογος - αυτού του άρθρου θα δημοσιευθεί στο τέλος της επόμενης εβδομάδας.

Το πρώτο μέρος του κειμένου ανέπτυξε τους βασικούς άξονες μιας εναλλακτικής πολιτικής που βάζει τα θεμέλια για την διέξοδο από την σημερινή πολιτική οικονομικής επιτήρησης, τσακίσματος του εργαζόμενου κόσμου, παραγωγικής αποδιάρθρωσης ως προς αυτά που ο λαός έχει πραγματικά ανάγκη, υποδούλωσης της χώρας και του λαού από τους πολιτικούς εκπροσώπους των τραπεζών στην ΕΕ και το ΔΝΤ καθώς και την ντόπια κυβέρνηση Τσολάκογλου. 

Στα πλαίσια αυτού του δεύτερου μέρους θέλουμε να συζητήσουμε για το ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης, τις ανάγκες που καλούμαστε να απαντήσουμε αλλά και τι δυνατότητες που υπάρχουν. Εννοείται ότι - όπως περιγράφηκε στο πρώτο μέρος - η κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης προυποθέτει την άρνηση των μνημονιακών πολιτικών, την αποδέσμευση της χώρας από την επιτήρηση, την έξοδο από την ζώνη του Ευρώ και την άρθρωση μιας αυτόνομης ανεξάρτητης οικονομικής πολιτικής. Παράλληλα μια κατεύθυνση παραγωγικής ανασυγκρότησης που στο κέντρο της θα έχει τις ανάγκες του λαού δεν μπορεί παρά να πηγαίνει μαζί με έναν νέο εκδημοκρατισμό της χώρας σε επίπεδο δημοκρατικών δικαιωμάτων, πολιτικών ελευθεριών, συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και εν τέλει δημοκρατίας στους χώρους δουλειάς και ενίσχυσης του ρόλου των εργαζομένων. Επιτρέποντας στους εαυτούς μας μια υπόθεση ότι επί αυτών των θεμάτων υπάρχει επαρκής αρθογραφία και συζήτηση προχωράμε απευθείας στο ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης ιδιαίτερα. 

Ποιες ανάγκες θα καλύψει η κατεύθυνση της Παραγωγικής Ανασυγκρότησης

Τις λαικές ανάγκες φυσικά! Ποιες όμως είναι οι ανάγκες του λαού και πάνω από όλα ποιες είναι οι ανάγκες που ιεραρχούμε στο σήμερα. Στο δικό μας μυαλό του μη ειδικού μπορούμε να περιγράψουμε τουλάχιστον τις παρακάτω αναγκαιότητες για το λαό μας:

• Αυτάρκης και υψηλής ποιότητας διατροφή. Η εγχώρια παραγωγή έχει τη δυνατότητα να θρέψει όλο το λαό με υψηλής ποιότητας προιόν όπως επανηλλημένα έχουν δηλώσει οι εκπρόσωποι των συλλόγων αγροτών και όπως λέει η κοινή λογική. 
• Επάρκεια Ύδρευσης και Ρεύματος με βάση τον φυσικό πλούτο της χώρας, υψηλής ποιότητας δίκτυα μεταφορά και δίνοντας έμφαση σε μια ουσιαστική φιλικότητα προς το περιβάλλον.
• Εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας πέρα και έξω από όλα τα σχέδια εκμετάλλευσης του Αιγαίου από τα κοράκια των πολυεθνικών. Μέταλλο, κάρβουνο, πετρέλαιο και λοιπός φυσικός πλούτος είναι αναγκαία στοιχεία για την εποχή μας, είναι ευτύχημα το ότι ο τόπος μας προσφέρει αυτές τις δυνατότητες.
• Παραγωγή όσο το δυνατόν περισσότερων συστημάτων που απαιτούνται για την ανάπτυξη των παραπάνω. Πέραν δηλαδή της βιομηχανικής συγκρότησης γύρω από τα βασικά είδη (πχ. μεταποίηση ειδών διατροφής) απαιτείται και η βιομηχανική παραγωγή των συστημάτων που απαιτούνται για όλα αυτά (από Τρακτέρ και πλοία αλιείας μέχρι εργαλειομηχανές για την βιομηχανία τροφίμων κ.ο.κ.). 
• Ανάπτυξη των συστημάτων Υγείας, από τη χημική βιομηχανία και το φάρμακο μέχρι την κατάκτηση της αναγκαίας τεχνογνωσίας για την λειτουργία σύγχρονων τεχνολογιών στο χώρο της υγείας.
• Εθνικός έλεγχος στα δίκτυα τηλεπικοινωνιών. Λειτουργία ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΔΕΥΑ ως επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας με τη λογική του μηδενικού κέρδους που σημαίνει ότι ότι αποκομίζουν από τους λογαριασμούς το επανεπενδύουν για περαιτέρω ανάπτυξη αυτών ή συγγενών πεδίων ή αν υπάρχει πλεόνασμα μειώνουν τα τιμολόγια. 

Και θέλουμε να τονίσουμε ότι τα παραπάνω μπορούν να καλύψουν τις βασικές ανάγκες αν ελέγχονται από τον λαό και δεν πάρουν εν τέλει την τροπή και τη λογική της καπιταλιστικής κερδοφορίας και τον ανταγωνισμό του κέρδους. Για το λόγο αυτό θα πρέπει όσο περισσότερο γίνεται να αναπτυχθούν με τη λογική ενός νέου συναιτεριστικού κινήματος με απευθείας συμμετοχή των παραγωγών στις αποφάσεις και με τη λογική ενός ουσιαστικού ρόλου των εργαζομένων μέσα στη βιομηχανική παραγωγή. Παράλληλα η κοινωνία, από την τοπική κοινωνία μέχρι το εθνικό επίπεδο θα πρέπει να μπορεί να ελέγχει το τι παράγεται και να γνωμοδοτεί επί αυτού. 

Για την Αγροτική, Κτηνοτροφική και Αλιευτική παραγωγή

Αναμφίβολα η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες του λαού στο ζήτημα της διατροφής. Ολότελα έχει τη δυνατότητα να καλύψει την εγχώρια ζήτηση αλλά και να πουλήσει στο εξωτερικό προιόν εξαιρετικής ποιότητας και φυσικά υψηλής αξίας. Παρά αυτή τη δυνατότητα, η ύπαιθρος σήμερα μαραζώνει. Και πως να μην μαραζώνει όταν για 3 δεκαετίες πλέον η αγροτική παραγωγή κινείται με τη λογική των κοινοτικών επιδοτήσεων που δίνανε λεφτά ΑΝ ΔΕΝ ΠΑΡΗΓΑΓΕΣ αυτό που ο τόπος σου πραγματικά μπορούσε να παράξει, αυτό που ήταν καλό και χρήσιμο, αν πετούσες τα πορτοκάλια και τα βερίκοκα σου. Πως να μην είναι έτσι όταν οι συναιτερισμοί διαλύθηκαν από τη δράση των λαμογοσυνδικαλιστών ΝΔ και ΠΑΣΟΚ (δυστυχώς όχι μόνο αυτών βέβαια), όταν η κτηνοτροφία είναι στα χέρια 3-4 μεγάλων επιχειρήσεων (ΔΕΛΤΑ, ΦΑΓΕ, ΜΕΒΓΑΛ) και ο άμεσος παραγωγός είναι έρμαιο του μεσάζοντα.

Άρα σήμερα δεν αρκεί να πούμε ότι το χώμα μας είναι καλό και ότι μπορούμε. Πρέπει να πούμε και το πως. Όμως ειδικά στην εποχή μας η ύπαιθρος μπορεί να είναι μια νέα διέξοδος για πολύ κόσμο που λιμνάζει στην ανεργία των μεγαλουπόλεων. Γνώμη μας είναι ότι απαιτούνται οι παρακάτω βασικές επιλογές:

• Γεωπόνοι που θα προσληφθούν από το κράτος, αγροτικές ομοσπονδίες και συναιτερισμοί καθώς και οι βασικές εργατικές Συνομοσπονδίες πρέπει να καταλήξουν σε ένα "χάρτη διατροφικών αναγκών" και να οριστούν οι περιοχές της χώρας που μπορούν να παράξουν το κάθετι. 
• Δεδομένου ότι έχουμε αρνηθεί την πληρωμή του χρέους και υπάρχει η αυτοτελής οικονομική πολιτική, το κράτος πρέπει να δώσει κίνητρα για την ανάπτυξη της αγροτικής, κτηνοτροφικής και αλιευτικής εργασίας στη βάση του προαναφερθέντος χάρτη αναγκών. Τα οικονομικά κίνητρα θα πρέπει να αφορούν την παραγωγή ειδών και τη μεταποίηση αυτών. Το κίνητρο δεν πρέπει να έχει κύρια το χαρακτήρα επιδότησης (φυσικά ένα μέρος θα είναι έτσι για την αγορά μηχανημάτων κλπ) αλλά κύρια το χαρακτήρα εγγυημένης αγοράς του προιόντος από την ευρύτερη περιοχή ή το κράτος. Τα οικονομικά αυτά κίνητρα θα πρέπει να συνδυάζονται παράλληλα με αυστηρό έλεγχο που θα πρέπει να γίνεται τόσο από το κεντρικό κράτος όσο και από τον λαό μιας ορισμένης περιοχής. Μορφές λαικής δημοκρατίας όπως οι λαικές συνελεύσεις, τα μεγάλα σωματεία ή ακόμα και οι ενώσεις καταναλωτών θα πρέπει να μπορούν να παρεμβαίνουν και να ζητούν τα στοιχεία με το τι παράγεται και πως. Δεν θέλουμε άλλους αετονύχηδες και άλλες μπάζες στην Ελλάδα. Παράλληλα ο τα κίνητρα θα πρέπει να ενισχύουν την ανάπτυξη συναιτερισμών παραγωγών. 
• Εκβιομηχάνιση της αγροτικής παραγωγής τουλάχιστον στα πιο βασικά είδη με ευθύνη του κράτους κύρια μέσω της συνεργασίας του κράτους με τους αγροτικούς συναιτερισμούς. 
• Κατάργηση των μεσαζόντων διά νόμου. Επί παραδείγματι μπορεί να επιβληθεί ότι τα αγροτικά προιόντα μπορούν να πουληθούν από τους αγροτικούς συναιτερισμούς ή απευθείας από τον παραγωγό στον καταναλωτή ή στο ράφι του σούπερ μάρκετ. Παράλληλα θα πρέπει να υπάρξει έλεγχος στη λογική καρτέλ που αναπτύσσουν οι αλυσίδες μεγάλων σούπερ μάρκετ. Αυτό αφενός μπορεί να γίνει μέσα από τη δημιουργία καταστημάτων των ίδιων των συναιτερισμών και αφετέρου με την κατοχύρωση εγγυημένης τιμής στο προιόν, επιβολή αγοράς του ελληνικού προιόντος κ.ο.κ. 
• Κατάργηση της μαφίας που κυριαρχεί σε πάρα πολλά προιόντα όπως το λάδι και αναγκάζει τους ντόπιους παραγωγούς να πουλάνε το λάδι τους κοψοχρονιά και να το βλέπουν να αναμειγνύεται με Ιταλικά, Ισπανικά και άλλα λάδια αλλά να γράφει ακόμα "αγνό παρθένο ελαιόλαδο Ελλάδας".

Τα παραπάνω είναι βασικοί άξονες σκέψεις. Αναμφίβολα όσο ο λαός έρχεται πιο κοντά στη δικιά του εξουσία τότε τα παραπάνω θα γίνονται ζητήματα που θα λύνονται ουσιαστικότερα από τους ίδιους τους παραγωγούς, τους επιστήμονες που συμμετέχουν στην παραγωγική διαδικασία και τον ευρύτερο λαό. Θέλουμε τέλος να τονίσουμε ότι πρέπει να κοιτάξουμε και τα νησιά μας και τους ψαράδες μας εκεί. Ίσως αυτοί ξεχάστηκαν γιατί δεν πολυχώρεσαν στις κοινοτικές επιδοτήσεις όμως εμείς δεν πρέπει να ξεχνάμε την μεσογειακή μας διατροφή, το συγκριτικό αυτό μας πλεονέκτημα, την σημασία τους για το διατροφικό μας κύκλο ή ακόμα και για την πώληση υψηλής ποιότητας και υψηλής προστιθέμενης αξίας προιόντων στο εξωτερικό.

Για μια νέα βιομηχανική πολιτική

Σήμερα απαιτείτα μια ολότελα διαφορετική βιομηχανική πολιτική που καταρχήν αντιστέκεται στην πολιτική των βιομηχάνων! Η νέα εκβιομηχάνιση που χρειαζόμαστε θα είναι  γύρω από τους παραπάνω άξονες δίνοντας έμφαση στα πεδία της μεταποίησης και της πλήρους εκμετάλλευσης των προιόντων του πρωτογενούς τομέα (το βασικό προιόν και όλα τα υποπροιόντα που μπορούν να προκύψουν), στη μεταλλοβιομηχανία, τη χημική βιομηχανία και τα φάρμακα, την αυτοματοποίηση που πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες της βιομηχανικής παραγωγής κ.ο.κ. Θέλουμε μια βιομηχανική συγκρότηση που κυρίως (όχι αποκλειστικά γιατί η βιομηχανική παραγωγή έχει και το στοιχεία της έρευνας μελλοντικών λύσεων) αυτά που ο λαός έχει σήμερα ανάγκη καθώς και αυτά που η ίδια η βιομηχανία έχει ανάγκη για να προχωρά χωρίς να εξαρτάται εφ όρου ζωής από την αγορά εργαλειομηχανών από το εξωτερικό, την εκπαίδευση προσωπικού εκεί κ.ο.κ.

Πέραν όμως ενός ευχολογίου πως μπορεί να αναπτυχθεί μια τέτοια βιομηχανία στη χώρα μας; Πως μπορεί να γίνει αυτό χωρίς να θρέψουμε εμείς οι ίδιοι τους νέους βιομήχανους που θα τσακίσουν το λαό μας; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά έχουν δοκιμασθεί να δοθούν ιστορικά. Γνώμη μας είναι ότι απαιτείται ένας συνδυασμός μεταξύ κρατικής ιδιοκτησίας και κεντρικού σχεδιασμού και ενεργού ρόλου της τοπικής κοινωνίας. Όσα περισσότερα μπορούν να αποκεντρωθούν και να έρθουν κοντά στον έλεγχο της ίδιας της τοπικής κοινωνίας τόσο το καλύτερο. Για παράδειγμα η βιομηχανία αγροτικών προιόντων θα είναι δυνητικά αποκεντρωμένη και άρα στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν απαιτείται κρατική ιδιοκτησία. Η εγγύηση αγοράς του τελικού προιόντος ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του κόσμου, η επιβολή αγοράς του ντόπιου προιόντος από όλες τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ είναι επαρκής εγγύηση κερδοφορίας για να αναπτυχθεί αυτή η βιομηχανία. Από την άλλη υπάρχουν ζητήματα όμως η ναυπήγηση πλοίων (πχ αλιευτικών) που αντικειμενικά θα πρέπει να αναπτυχθούν με από τα κεφάλαια του κράτους. Μάλιστα θα λέγαμε ότι ορισμένες σημαντικές, πολύπλοκες, εν δυνάμει ιδιαίτερα κερδοφόρες βιομηχανίες που παράλληλα σχετίζονται με την κατάκτηση τεχνογνωσίας υψηλού επιπέδου όπως η βιομηχανία μετάλλου, το φάρμακο, τα είδη βιομηχανικού αυτοματισμού θα πρέπει να είναι δημόσιες και σωματεία που θα έχουν ενεργό ρόλο στη διοίκηση.

Γνώμη μας είναι ότι απαιτείται και μπορεί να αναπτυχθεί τέτοια βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα. Πριν 30 χρόνια στη χώρα μας παραγόταν τα τρακτέρ Στάγιερ (θυγατρική της αυστριακής) αλλά σήμερα η πολιτική των αναδιαρθρώσεων έχει αναιρέσει κάθε τέτοιο ρόλο από την Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων. Φυσικά και υπάρχουν ελλείψεις στην τεχνογνωσία όμως η ανάγκη για τα προιόντα της βαριάς και σύγχρονης βιομηχανίας είναι τέτοια που μπορεί να επιταχύνει την συγκρότηση της.  Δεν συντρέχει όμως κανένας αντικειμενικός λόγος γιατί δεν μπορεί να υπάρχει υψηλής τεχνολογίας στη χώρα μας. Ο μόνος λόγος που αυτό δεν συμβαίνει είναι επειδή οι πιο ισχυροί του διεθνούς βιομηχανικού και τραπεζικού κεφαλαίου κρατάνε αυτές τις επιχειρήσεις στα χέρια ορισμένων μονοπωλίων που εκμεταλλεύονται όλους τους λαούς του κόσμου είτε βάζοντας τους να δουλεύουν για ένα δολλάριο την ώρα είτε βάζοντας τους να αγοράζουν από την Κίνα αυτό που θα μπορούσε να παραχθεί από τους ίδιους. Πιστεύουμε δε ότι μια τέτοια βιομηχανία αν υπόκειται σε πραγματικό δημόσιο έλεγχο μπορεί να συνδυαστεί με τις προηγούμενες κατευθύνσεις τις παραγωγικής ανασυγκρότησης και να εκτοξεύσει επί παραδείγματι τις δυνατότητες και προοπτικές μιας νέας αγροτικής πολιτικής. Θα πουν ορισμένοι "μα καλά είναι δυνατόν να το πιστεύεις αυτό; Ξέρεις πόσο πιο πολύ θα κοστίζει να αναπτύξεις μια δικιά σου μηχανή από το να αγοράσεις μία έτοιμη από μια μεγάλη εταιρία του εξωτερικού;". Ναι, φυσικά αν σκεφτώ σαν ατομικός κεφαλαιοκράτης το να αγοράσω μια έτοιμη εξυπηρετεί τις ανάγκες μου για άμεση κερδοφορία. Αν όμως σκεφτούμε σαν κοινωνία τότε θα δούμε ότι το να αναπτύξουμε εμείς μέρος τουλάχιστον των μηχανών που χρειαζόμαστε θα μας κάνει να δουλεύουμε όλοι, να αποκομίζουμε τεχνογνωσία, να προσαρμόζουμε τα πράγματα στις ανάγκες μας ενώ ν τέλει (μετά από κάποια χρόνια) θα μας έρχεται και πιο φτηνά ενώ δεν μπορούμε να αποκλείουμε ότι θα πουλήσουμε τέτοια συστήματα είτε γενικώς στη διεθνή αγορά είτε προς τις χώρες και τους λαούς που αναπτύσσουμε μια φίλια σχέση στα πλαίσια της πάλης για αντίσταση στην επίθεση των μονοπωλίων και των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κυβερνήσεων.

Τέλος θέλουμε να σημειώσουμε ότι σε μια νέα βιομηχανική πολιτική που δεν θα σκοπεύει στη θρέψη βιομηχάνων αλλά στη κάλυψη των αναγκών του λαού θα πρέπει να συνυπολογίζεται το περιβαλλοντικό και οικολογικό ζήτημα. Δεν θα καταστρέψουμε αυτό που θα χρειάζεται ο λαός για πάντα για να κερδίσουμε λίγο παραπάνω σήμερα.

Για το ζήτημα αυτό παραπέμπουμε στο βιβλίο του Μπάτση "Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα"

Για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας

Στη χώρα μας υπάρχει ανεκμετάλλευτος ορυκτός πλούτος. Αυτό είναι γνωστό από παλιά και υπάρχουν περισσότερα στοιχεία σε έρευνες του ΙΓΜΕ αλλά και σε βιβλία σπουδαίων μελετητών όπως ο Μπάτσης. Γιατί αυτός ο πλούτος παραμένει ανεκμετάλλευτος; Διότι πολύ απλά η ντόπια αστική τάξη παραχωρεί αυτά τα δικαιώματα στα διεθνή μονοπώλια. Από την εποχή των σχεδίων Μάρσααλ ο ορυκτός μας πλούτος έχει υποθηκευτεί και παραμένει εκεί περιμένοντας πότε τα κοράκια των ΗΠΑ και  της ΕΕ θα εκτιμήσουν ότι πολιτικά μπορούν να το κάνουν και ότι το έχουν ανάγκη για την κερδοφορία τους.

Εμείς θα πρέπει να κοιτάξουμε τις ανάγκες του λαού μας και να ακυρώσουμε όλες αυτές τις δεσμεύσεις. Τον πλούτο μας σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο, μέταλλο θα πρέπει να τον εκμεταλλευτούμε με προσοχή για τις δικές μας ανάγκες και σεβασμό στο περιβάλλον. Υπάρχει η τεχνογνωσία για να γίνει αυτό; Σε ένα βαθμό ναι σε ένα βαθμό ίσως όχι. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να κατακτηθεί. Εξάλλου "εκεί έξω" στην διεθνή κοινότητα που δεν αρχίζει με τις ΗΠΑ και τελειώνει με τη Γερμανία υπάρχουν ένα σύνολο χωρών που τα έχουν επίσης κακά με αυτούς και έχουν την τεχνογνωσία για να βγάλουν και να επεξεργαστούν ας πούμε το πετρέλαιο (βλ. Βενεζουέλα). Μια λαική κυβέρνηση της Ελλάδας μάλλον θα μπορεί πολύ εύκολα να συνάψει μια συνεργασία ανταλλαγής γνώσεων με μια τέτοια χώρα. Και σε αυτούς λείπουν πράγματα που εμείς από καιρό έχουμε κατακτημένα. Φυσικά τίθεται το ερώτημα του αν υπάρχει το αναγκαίο κεφάλαιο; Και εδώ η λύση έρχεται από την πολιτική άρνησης του χρέους και εθνικοποίησης των τραπεζών. Και φυσικά δεν ονειρεύομαστε κανένα θαύμα που θα μας κάνει το κέντρο της βιομηχανικής δραστηριότητας σε 5 χρόνια. Εκτός του ότι αυτό δεν είναι το όνειρο μας, πιστεύουμε ότι μεθοδικά, σιγά - σιγά αλλά με σαφή κατεύθυνση την εξυπηρέτηση των αναγκών του εργαζόμενου κόσμου μπορεί να συσσωρευθεί το κεφάλαιο και η τεχνογνωσία που απαιτείται για την διεκπεραίωση αυτών των δραστηριοτήτων. Και φυσικά παρά το γεγονός ότι αρχικά μια τέτοια κίνηση απαιτεί μεγάλη επένδυση, στο τέλος έχει να αποφέρει πολλαπλάσια κέρδη.

Για μια νέα πολιτική για τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας

Ειδικό ρόλο σε μια εναλλακτική πολιτική για την παραγωγική βάση έχουν οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, το ρεύμα, το νερό και το τηλέφωνο. Αυτές οι επιχειρήσεις στο βαθμό ιδιαίτερα που είναι δημόσιες έχουν δύο μεγάλες ιδιαιτερότητες: α) έχουν εγγυημένη και τεράστια κερδοφορία, β) καλύπτουν άμεσες λαικές ανάγκες - ζητήματα που χωρίς αυτά το βιοτικό επίπεδο πέφτει κατακόρυφα. Συνεπώς απαιτείται μια ιδιαίτερη πολιτική που αφενός να καθιστά το αγαθό τους όσο πιο φθηνό γίνεται και αφετέρου να εγγυάται τη δικιά τους ανάπτυξη και σταθερό εκσυχγρονισμό. Πρώτα και κύρια οι επιχειρήσεις αυτές πρέπει να είναι δημόσιες και να υπόκεινται σε εργατικό και κοινωνικό έλεγχο από τα σωματεία τους (χωρίς τις συνδιαλαγές αλλά με μια αναγέννηση του κινήματος) και τους πολίτες των πόλεων και της υπαίθρου μέσα από τις δομές που οι ίδιοι διαμορφώνουν (λαικές συνελεύσεις, επιτροπές γειτονιάς κλπ). Καμία πρακτική τους δεν μπορεί να τις κάνει να δρουν σαν επιχειρήσεις που αναζητούν την κερδοφορία: το ρεύμα δεν κόβεται στον άνθρωπο που δεν έχει να πληρώσει, χαράτσι για την κυβέρνηση δεν θα περνά μέσα από τα τιμολόγια αυτού που χρειαζόμαστε για να ζήσουμε. Καμία τους πρακτική δεν μπορεί να δείχνει ότι δεν σέβονται αυτά που έχει ανάγκη ο λαός: από την ποιότητα του νερού μέχρι την επίδραση στο περιβάλλον από τα φράγματα ή τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ισχύος. Η κερδοφορία τους δεν θα είναι για τις ίδιες. Οι επιχειρήσεις αυτές πρέπει να λειτουργούν με τη λογική του μηδενικού κέρδους. Δηλαδή με τα έσοδα θα καλύπτουν τα έξοδα, θα κάνουν τις αναγκαίες νέες επενδύσεις, θα τροφοδοτούν την ανάπτυξη άλλων κρίσιμων μονάδων (πχ. βιομηχανία ορυκτού πλούτου) και το περίσσευμα θα το επιστρέφουν πίσω στο λαό με τη μείωση των τιμολογίων την επόμενη χρονιά ή ευρύτερη περίοδο. Οι επιχειρήσεις αυτές είναι στην πραγματικότητα πιο κερδοφόρες από ότι τις παρουσιάζουν. Η ΔΕΗ επί παραδείγματι αναγκάζεται να μειώσει την κερδοφορία της μέσα από τη νομοθεσία που της επιβάλλει να αγοράζει ακριβά την κιλοβαττώρα από τα εργαστάσια (που έκλεισαν εν μια νυχτί) του Μυτιληναίου, να συντηρεί ένα δίκτυο που άλλοι ταλαιπωρούν μέσα από την άναρχη ανάπτυξη μικρών φωτοβολταικών πάρκων κ.ο.κ. Μια δημόσια πολιτική ενέργειας που δίνει έμφαση στην ποιότητα της παρεχόμενης ισχύος και την φιλικότητα προς το περιβάλλον χωρίς έξτρα έξοδα για να καλυφθούν οι ενωσιακές πολιτικές ή να γίνει ο χώρος της ενέργειας μια καλή επένδυση για τους ιδιώτες μπορεί να κάνει την ενέργεια φτηνότερη προς το λαό και πιο ποιοτική. Αρνούμαστε τη προπαγάνδια για τον ΟΤΕ: μετά την ιδιωτικοποίηση της αγοράς τηλεπικοινωνιών πληρώνουμε τα μαλιοκέφαλα μας αλλά μας βαράνε στην ψευδαίσθηση ότι οι ιδιωτικές εταιρίες μειώνουν τις τιμές. Μα για να μπούνε το κράτος έκανε πρώτα την τιμή του ΟΤΕ πανάκριβη ώστε να γίνει κερδοφόρα η επένδυση για μια πολύ μικρότερη εταιρία όπως η Forthnet, η TELAS ή τόσες άλλες που φύτρωσαν για 2-3 χρόνια! Πριν από αυτά πληρώναμε ένα εικοσάριο για όσο και αν μιλούσαμε και ο ΟΤΕ ήταν κερδοφόρος.

Επίσης στα θέματα αυτά απαιτείται μια προσεκτική περιβαλλοντική πολιτική. Σήμερα διαλύουμε χωράφια και φυτεύουμε φωτοβολταικά μέσα από το σύστημα των κοινοτικών επιδοτήσεων. Πάλι μπάζα και κλεψιά για τους αετονύχηδες ή έστω όσους στάθηκαν πιο τυχεροί. Γιατί να καταστρέφουμε την ύπαιθρο έτσι. Γιατί να έχουμε τόσα φωτοβολταικά αλλά να μην αναπτύσσουμε τα υδροελεκτρικά εργοστάσια; Γιατί δεν ενισχύουμε τη χρήση φωτοβολταικών σε όλες τις πολυκατοικίες της Αθήνας αλλά τα πετάμε σε πάρκα στην ύπαιθρο; Συνυπολογίζεται ότι το φωτοβολταικό καταπονεί το δίκτυο; Είναι αναμφίβολο ότι δεν έχει γίνει καμιά τεχνική μελέτη. Η μόνη μελέτη που έχει γίνει αφορά τη γερή μπάζα που θα κάνουν ορισμένοι ενώ όλα τα άλλα αφήνονται στους τεχνιικούς της ΔΕΗ που μετά θα τους πούνε ότι δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Μια παραγωγική ανασυγκρότηση με επίκεντρο τους εργαζομένους θα πρέπει να κινείται σε ολότελα διαφορετική κατεύθυνση.


Πριν το τρίτο μέρος του άρθρου...

Εδώ γράψαμε λίγες σκέψεις για το ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης του τόπου μας. Ούτε ξέρουμε πολλά από τη μεριά μας ούτε ειδικοί είμαστε. Αγωνιούμε όμως για το ερώτημα και για αυτό προτιμάμε να μιλάμε παρά να καθόμαστε στην άγνοια ή την μερικότητα των γνώσεων μας. Πιστεύουμε δε ότι άμα το πράγμα συζητηθεί σε μαζικό επίπεδο τότε αναμφίβολα όλοι μαζί έχουμε την γνώση και την εμπειρία για να το προχωρήσουμε σωστά. Το πιο σημαντικό που θέλουμε εμείς να τονίσουμε είναι ότι είναι αναγκαίο και ότι λύση υπάρχει. Υπάρχει ζωή χωρίς το Ευρώ. Μπορούμε να καλυφθούμε με τα ντόπια προιόντα. Μπορούμε να παράξουμε φθηνό και ποιοτικό ρεύμα. Μπορούμε με προσπάθεια να αναπτύξουμε μια δημόσια βιομηχανία. Δεν είναι καταραμμένος ούτε ο τόπος ούτε ο λαός. Ανίκανοι δεν είμαστε. Επίσης σημαντικό είναι να δούμε και την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και την ενίσχυση του ρόλου των εργαζομένων στην παραγωγή. Χρειάζεται δηλαδή ανατροπή των υπάρχουσων παραγωγικών σχέσεων και για αυτό τονίσαμε την ανάγκη ενίσχυσης του λαικού ελέγχου και του ελέγχου από τους ίδιους τους εργαζομένους και παραγωγούς. Γίνεται. Πολιτική αντίστοιχη και συλλογική προσπάθεια θέλει...

Όπως λέει και το τραγούδι της αντίστασης...

Δουλειά χαρά και μόρφωση

να το ιδανικό μας!

και θέλουμε στον τόπο μας,

Ελλάδα μας,

αφέντη το λαό μας!

Στο τρίτο μέρος του κειμένου θα συνεχίσουμε το άρθρο και θα συνοψίσουμε τα βασικά συμπεράσματα και θα δώσουμε ενδεκτική βιβλιογραφία.

Κ.Α.