Κ. Παπουλής:Για την «κρίση», την Δι-έξοδο, και το Μέτωπο για την Λευτεριά

 Του Κώστα Παπουλή

Σε άρθρο μου, στο «Μέτωπο για την Λευτεριά από τις ευρω-αλυσίδες» ( http://sxedio-b.gr/index.php/articles/item/516-papoulis) δεν μπόρεσα να επεκταθώ σε ένα- δύο ζητήματα, όπως το ζήτημα της ελληνικής κρίσης, λόγω χώρου, αν και είναι σαφές το τι λέει. Μάλιστα πάνω στο άρθρο αυτό   έγιναν και κάποιες «εσωτερικές», συζητήσεις, αλλά και κάποιες εξωτερικές κριτικές. Οφείλω λοιπόν να επεκταθώ και να ξεκαθαρίσω ορισμένα ζητήματα.

Πρώτον, για το Σχέδιο Β: Ένα άρθρο ενός μέλους ενός πολιτικού σχηματισμού, και μάλιστα αρκετά ανοικτού, όπως του Σχεδίου Β, έχει τον ιδιαίτερο χρωματισμό και πιθανόν τις ιδιαίτερες απόψεις, του αρθρογράφου του.

Αν κάποιος θέλει να χαρακτηρίσει έναν πολιτικό σχηματισμό, πρέπει να πάει στις συλλογικές πολιτικές του αποφάσειςκαι όχι σε άρθρα μεμονωμένων προσώπων.Επίσης το Σχέδιο Β δεν είναι ένας πολιτικός οργανισμός που προήλθε ως φυσιολογική συνέχεια μιας οργανωμένης ομάδας που αποστασιοποιήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι μεγάλο λάθος να χαρακτηρίζεται ως κάτι τέτοιο από ορισμένους, γιατί πιθανά τους είναι βολικό για να ασκήσουν «κριτική». Είναι διακριτός και νέος πολιτικός σχηματισμός, είναι «κόμμα» που δημιουργήθηκε μέσα στην (και από την) ελληνική κρίση, που ιδρύθηκε τον Μάιο του 2013 και έχει και μέλη που ήταν στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και μέλη που ήταν ανένταχτοι, ή σε άλλους πολιτικούς φορείς. Είναι δηλαδή τέκνο της ανάγκης και των καιρών.   

Δεύτερον, για την «κρίση»: Στο άρθρο αυτό (και όχι μόνο εκεί) υποστηρίζω εδώ και πολλά χρόνια ότι η βασική αιτία της ελληνικής κρίσης, είναι η συμμετοχήτης Ελλάδας στην Ε.Ε. και κύρια στην ζώνη του ευρώ, δηλαδή το απόλυτο άνοιγμα της χώρας στην «παγκοσμιοποίηση». Αυτό δεν αναιρεί, ότι η «παγκοσμιοποίηση», μπορεί να είναι ένα από τα νεοφιλελεύθερα παιδιά ενός νέου μοντέλου συσσώρευσης, η μία, από τις απαντήσεις στην οικονομική κρίση -ίσως και η πιο βασική- που ξέσπασε στην δεκαετία του 70, η και να εκφράζει τις ανάγκες των πολυεθνικών που αναπτύχθηκαν και διογκώθηκανκλπ…Η απελευθέρωση όμως του εμπορίου και των πάντων, έχει ως συνέπεια την καθοριστική αναβάθμιση των ισχυρών κρατών και ηγεμονικών οικονομιών τόσο εντός υπερεθνικών οικονομικών ενώσεων όσο και στο παγκόσμιο σύστημα, παρά και ανεξάρτητα, από τους ιδιαίτερους ανταγωνισμούς τους. Αντίστροφα, ο βαθμός συμμετοχής στην «παγκοσμιοποίηση» για οικονομίες με συγκριτικά χαμηλότερο επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης, είναι καθοριστικός για την υποβάθμισή τους στον διεθνή καταμερισμό εργασίας ή και την απόλυτη καταστροφή τους. Η επιλογή της ΟΝΕ, ήταν η επιλογή τηςαπόλυτης απελευθέρωσης της ελληνικής οικονομίας, ή αλλιώς της απόλυτης καταστροφής. Η ΟΝΕ είναι ο σκληρός πυρήνας μέσα σε μιαπεριοχήυπερπαγκοσμιοποίησης στον πλανήτη, την Ε.Ε., μια που εδώ όχι μόνο η ελευθερία κυκλοφορίας εμπορευμάτων κεφαλαίων, εργασίας είναι καθολική, αλλά συγχρόνως απουσιάζουν στο σύνολό τους, οι ρυθμιστικοί μηχανισμοί των εθνικών οικονομικών πολιτικών που συνεπάγεται το εθνικό νόμισμα. Με άλλα λόγια, η ΟΝΕ επιτάχυνε και μεγέθυνε με δραματικό τρόπο την πόλωση ανάμεσα στο κέντρο και την περιφέρεια για τις χώρες που συμμετείχαν σε αυτήν.

Είναι επίσης σημαντικό, να υπογραμμίσω ότι η «καταστροφή» είχε προβλεφτεί από «κάποιους» στην Ελλάδα, την στιγμή ακριβώς (1999), που ένα μεγάλο κομμάτι της αριστεράς κοινοβουλευτικής και μη, υιοθετούσε από άλλη οπτική γωνία, την θέση της «ισχυρής Ελλάδας σε μια ένωση ισχυρών», χαρακτηρίζοντάς την «ιμπεριαλιστική». Ο Θόδωρος Μαριόλης, αντίθετα και κόντρα με τον άνεμο, σε αριστερά και δεξιά, τότε έγραφε και προέβλεπε: «οι εθνικές οικονομίες που -συνέ­πεια της απελευθέρωσης- αναδιαρθρώνονται, είτε θα μετα­τρέπονται βαθμιαία σε σχετικά παρηκμασμένες περιφέρει­ες των υπερεθνικών ενώσεων, στις οποίες υπάγονται, είτε θα προστρέχουν, αργά ή γρή­γορα, στο δανεισμό από την Παγκόσμια Τράπεζα, κάτω από τους όρους και την επίβλεψη του ΔΝΤ, το οποίο και θα επιβάλλει ένα νέο γύρο παράδοσης του εσωτερικού και του εξωτερικού τομέα των εν λόγω οικονομιών στις «υγιείς δυνάμεις» της παγκόσμιας αγοράς. Για παράδειγμα, σε ποια εμπορεύματα η Ελλάδα διαθέτει απόλυτο πλεονέκτημα και ποιο θα είναι το ειδικό βάρος της εντός της ΟΝΕ, όταν, πρώτον, 9 και μόνον βιομηχανικά προϊόντα της καλύπτουν πάνω από το 50% των εξαγωγών της, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός είναι 15 για την Πορτογαλία, 24 για τη Δανία και 28 για την Ισπανία, δεύτερον, τα αγροτικά προϊόντα καλύπτουν πάνω από το 25% των εξαγωγών της, και, τρίτον, η διαρκώς μειούμενη συμμετοχή των εξαγω­γών της στο παγκόσμιο εμπόριο πέρασε από το 0.27%, το 1980, σε 0.21%, το 1994.» («Αναμνήσεις από το Μέλλον: ο νέος διεθνής καταμερισμός της εργασίας,» στο «Ελλάδα, Ευρωπαϊκή Ένωση και οικονομική κρίση», σελ 22, εκδ. Matura. )

Μάλιστα και η «αφεντιά μου», έχει υποστηρίξει, βέβαια πολύ μετά (το 2008), αλλά πριν αρχίσει να καίγεταιη περιφέρεια, ότι η Ελλάδα (και ο Νότος) θα καταρρεύσει εξ αιτίας της συμμετοχής της στην ζώνη του ευρώ. Ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει και είναι ο οικονομικά αδύναμος κρίκος του συστήματος. (Από όσο θυμάμαι, δεν υπήρχαν τότε και πολλές τέτοιες εκτιμήσεις).

Εν ολίγοις, η ελληνική οικονομία δέχτηκε καίριο πλήγμα από την συμμετοχή της στην Ε.Ε.., με την απώλεια της εμπορικής της πολιτικής και φυσικά της αγροτικής και βιομηχανικής πολιτικής, αλλά ο αφανισμός τηςεπήλθε μετην αποδοχή της συνθήκης του Μάαστριχτ και του στόχου της εισόδου στην ΟΝΕ, με την οποία ανάμεσα στα άλλα απώλεσε το εκδοτικό προνόμιο και επικύρωσε την κούρσα της «σκληρής» δραχμής, η δε χαριστική βολή, ήταν η είσοδος στην ζώνη του ευρώ, όπου απωλέσθηκαν οριστικά οι δυνατότητες συναλλαγματικής, νομισματικής, και δημοσιονομικής, πολιτικής, δηλαδή κάθε δυνατότητα κρατικής παρέμβασης και «διόρθωσης»,έγινεόμως και «περίπλοκη», η δυνατότητα της σωτηρίας- αποχώρησης. Αν η Ελλάδα δεν είχε πάρει την απόφαση να εισέλθει στην ζώνη του ευρώ, χωρίς η οικονομική της κατάσταση και θέση να ήταν καλή, δεν θα είχε χρεοκοπήσει, δεν θα ήταν σε μηχανισμούς του Δ.Ν.Τ., ο ελληνικός λαός δεν θα βρισκόταν σε αυτή τη δεινή θέση.

Τα συσταλτικά μέτρα, η εξισορρόπηση των λεγόμενων «δίδυμωνελλειμμάτων», είναι το αποτέλεσμα της ανάγκης προσαρμογής στην ζώνη του ευρώ, χωρίς αύξηση του εξωτερικού δανεισμού, η ανάγκη δηλαδή εξισορρόπησης του ελλείμματος του εξωτερικού τομέα και συνεπακόλουθα του δημοσιονομικού ελλείμματος, σε συνδυασμό με την απέλπιδα προσπάθεια της εσωτερικής υποτίμησης. Όμως το δομικό «πρόβλημα» της Ελλάδας, είναι η σταθερή συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας λόγω της συμμετοχής της στην ΟΝΕ, και της υιοθέτησης ενός πιο σκληρού νομίσματος από το δολάριο, για τις εμπορικές της σχέσεις με χώρες εκτός ΟΝΕ, και Ε.Ε.. (βλ. και: Μαριόλης και Παπουλής, (2010), «Δίδυμα ελλείμματα» και διεθνής ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, στο Επιστημονική Εταιρεία Πολιτικής Οικονομίας (2011), Οικονομική κρίση και Ελλάδα).

H παραπάνωερμηνεία της κρίσης, ως δηλαδή αδυναμία ανταγωνισμού ή καλύτερα επιβίωσης της ελληνικής οικονομίας με τον υπόλοιπο κόσμο, σε καθεστώς ΟΝΕ,υπερπαγκοσμιοποίησης και απόλυτης απελευθέρωσης και συνεπακόλουθα χωρίς βασικά μέσα οικονομικής πολιτικής, ρύθμισης και προστασίας, οδηγεί στο «μονοσήμαντο συμπέρασμα, ότι ο ελληνικός λαός πρέπει να ανακτήσει όσο το δυνατόν περισσότερους μοχλούς οικονομικής πολιτικής. Δυστυχώς ή ευτυχώς,  η ανάκτηση συνεπάγεται την έξοδο από τη ΖΕ.»Αυτή την εκτίμηση την έχουμε κάνει και στο κείμενο Δι-έξοδος (http://www.sxedio-b.gr/index.php/thesis/item/230-dieksodos).

Επίσης σε νέα μελέτη που εκπονήθηκε για το Ινστιτούτο Δ. Μπάτσης, (από τον Θ. Μαριόλη, και Γ. Σώκλη)για τον σραφφαϊανό πολλαπλασιαστή της ελληνικής οικονομίας, γίνονται όχι μόνο αντιπροσωπευτικές εκτιμήσεις για την βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας, ανά κλάδο, και διακλαδικά, αλλά αυτές οι εκτιμήσεις μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες στην κατάστρωση σχεδίου εξόδου από την κρίση, όταν και εάν η Ελλάδα αποφασίσει να εγκαταλείψει την ζώνη του ευρώ και οι οικονομικές αρχές αποκτήσουν τα αναγκαία μέσα οικονομικής πολιτικής.

Όποιος έχει κατανοήσει το παραπάνω κείμενο (Δι-έξοδος), μαζί με τα συγκεκριμένα μέτρα που προτείνει το Σχέδιο Β στις συλλογικές του αποφάσεις, καταλαβαίνει ότι έχουμε να κάνουμε με ένα οικονομικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση, με ενισχυμένες τις δυνάμεις της εργασίας και της δημοκρατίας, το οποίο δεν χωράει στα πλαίσια της Ε.Ε.. Επίσης κανείς καταλαβαίνει, ότι το Σχέδιο Β, παρά το μικρό του μέγεθος, παρουσιάζει ένα συγκροτημένο πρόγραμμα, όταν κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά και το σύνολο των κοινοβουλευτικών κομμάτων δεν έχουναπολύτως κανένα.

Το Σχέδιο Β, δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ, δεν ισχυρίζεται, δεν έχει δώσει καμία εγγύηση, ότι θα φύγει από την ζώνη του ευρώ και θα παραμείνει στην Ε.Ε.. Όποιος λοιπόν ισχυρίζεται ότι το Σχέδιο Β, στο ευρωπαϊκό ζήτημα συμπεριφέρεται όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, απλώς δεν έχει καταλάβει τι είναι το Σχέδιο Β.

Δεν καταλαβαίνω λοιπόν την «έκπληξη», όταν υποστηρίζουμε δημόσια, ότι η ελληνική κρίση οφείλεται κύρια στο ευρώ, και ότι η περίπτωση της Ελλάδας και της περιφέρειας της ζώνης του ευρώ μοιάζει περισσότερο με την κρίση στην Αργεντινή, και μάλιστα επιβαρύνεται καθώς αυτές οι χώρες ανήκουν και στην Ε.Ε..

Υπάρχει μια σειρά ριζοσπαστικών θεωριών, εξάρτησης, κέντρου-περιφέρειας που οδηγούνσε αυτό το συμπέρασμα, και νικηφόρες επανήλθαν, λόγω της κρίσης στην ζώνη του ευρώ, αλλά και για «ορθόδοξες» οικονομικές αναλύσεις, όπως αυτή των άριστων νομισματικών περιοχών, που ερμηνεύει σε μεγάλο βαθμό την υπάρχουσα κατάσταση στην Ελλάδα και στον ευρωπαϊκό Νότο. Αν βέβαια η ίδια η ύπαρξη της ζώνης του «κοινού» νομίσματος και η κρίση της, μπορεί η μπορούσε, να οδηγήσει σε ευρύτερη κρίση την Ε.Ε. και κατά συνέπεια το «παγκόσμιο σύστημα» είναι άλλη συζήτηση.Μάλιστα ο Γιώργος Κρεασίδης, στο άρθρο του: «Σε ποίο δρόμο, το Σχέδιο Β» ( http://aristeroblog.gr/node/2177) σε μια προσπάθεια καλοπροαίρετης κριτικής, αλλά και εσφαλμένης «κοπτοραπτικής», αφού φαίνεται   ότι αγνοεί όλες τις άλλες θεωρήσεις, πέρα από κάποιας γενικής παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, χωρίς να μας εξηγεί και περί τίνος πρόκειται,«φαντάζεται» και αντιφάσεις στο άρθρο μου με τις θέσεις του Α. Αλαβάνου πάνω σε αυτό το ζήτημα. Ο Α.Α. σε μια συνέντευξή του λέει:«Μια κρίση, η βαθύτερη ύφεση ποτέ και σε όλο τον πλανήτη, οδηγεί αναγκαστικά σε πλήρη αναδιάταξη και ανασύνταξη του πολιτικού σκηνικού.» Όποιος έχει παρακολουθήσει το τι λέει ο Α.Α. και το Σχέδιο Β, καταλαβαίνει ότι ο Α.Α. ισχυρίζεται ότι η ελληνική κρίση είναι η μεγαλύτερη που παρουσιάστηκε στην ιστορία και σε όλον τον πλανήτη (και αυτό λόγω της συμμετοχής της Ελλάδας στην Ε.Ε. και κύρια στην ζώνη του ευρώ), και όχι ότι ο πλανήτης ζει την μεγαλύτερη κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως καταλαβαίνει ο Γ.Κ.. Ενδιαφέρον άρθρο που προσεγγίζειπαράλληλα το ζήτημα, είναι το άρθρο του Θ. Μαριόλη: «Υπάρχει παγκόσμια οικονομική κρίση;» (http://www.theo-mariolis.gr/files/gr/Publications/pop_arthra/YparxiKrisi.pdf).

Επίσης πρέπει να εξηγηθεί, γιατί σε συνθήκες «γενικής» και παγκόσμιας κρίσης,οι έλληνες έχουμε 30% ανεργία και πεινάμε, ενώ οι γερμανοί 5% και ευημερούν. Η Γερμανία, είναι θύμα κάποιας παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσηςόταν οι εξαγωγές της ξεπέρασαν την Κίνα; Και όμως τα τελευταία χρόνια, δεν εμφάνισε σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ιδίως τα «χρυσά χρόνια» του ευρώ 2000-2008 ήταν πολύ χαμηλότεροι από την Ελλάδα. Παραπάνω, εμείς δώσαμε την δικιά μας απάντηση στο ερώτημα, για το ποιός ενισχύεται και ποιος συντρίβεται από την απελευθέρωση των οικονομιών και την «παγκοσμιοποίηση».

Τέλος ούτε η Αργεντινή, ούτε φυσικά η Ισλανδία δεν έχασε, που διάλεξαν έναν δρόμο, διαφορετικό από αυτό που υπαγόρευαν οι διεθνείς οργανισμοί της παγκοσμιοποίησης. 

Τρίτον, για την ρήξη με τον ευρωαντλαντικό παράγοντα, για ένα νέο παράδειγμα στη Μεσόγειο: Δυστυχώς η αποχώρηση από την ΖΕ, δεν είναι μόνο ζήτημα πολιτικής οικονομίας, και μιας απλής αλλαγής των συσχετισμών υπέρ των εργαζομένων.   Συνιστά ρήξη με την παγκοσμιοποίηση και τον ιμπεριαλισμό. Ιδίως στην Ελλάδα αποκτάει ιδιαίτερη γεωπολιτική σημασία. Αυτό καθιστά μεν την χώρα να έχει περισσότερες δυνατότητες ελιγμών και διαπραγματεύσεων από ότι π.χ. η Πορτογαλία, αλλά θα αντιμετωπίσει και μεγαλύτερους κινδύνους. Στο βαθμό που μία έξοδος και από την Ε.Ε., δεν συμβεί «αυτόματα» και εκ των πραγμάτων, πρέπει να γίνει με προσεκτικά βήματα, έχοντας αποκτήσει η χώρα διεθνή «πατήματα». Επίσης μια οριστική ρήξη, η οριστική αποστασιοποίηση από τον ευρωαντλαντικό παράγοντα που συνεπάγεται η αποδέσμευση από την Ε.Ε., ή και το ΝΑΤΟ, χρειάζεται απόλυτη πλειοψηφία (50% +1) , και έναν ισχυρό λαϊκό παράγοντα για να αναχαιτιστούν οι   εξωτερικές και οι εσωτερικές πιέσεις, που θα ενταθούν. Ενώ η έξοδος από το ευρώ και η παύση πληρωμών νομιμοποιείται και μπορεί να καθοδηγηθεί, από μια κυβέρνηση που παίρνει τις εκλογές με αυτό το πρόγραμμα και φυσικά στηρίζεται σε ένα λαϊκό, ανατρεπτικό ρεύμα, η «συνέχεια»,χρειάζεται μεγαλύτερη κοινωνική και πολιτική ισχύ των δυνάμεων της εργασίας. Αλλιώς δεν αποκλείονται μαζικές διαδηλώσεις της δεξιάς, τύπου Ουκρανίας. Δυστυχώς,ούτε «πορτοκαλί» κινήματα πρέπει να αποκλείσουμε, ούτε καταστάσεις τύπου Χιλής και Αλιέντε. Αυτά μπορεί να τα αποκλείσει μόνο μια μεγάλη ( και απόλυτη) πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία.

Χρειάζεται επίσης ένα σχέδιο γεωπολιτικών και οικονομικών συμμαχιών, ή καλύτερα περισσότερα από ένα εναλλακτικά σχέδια, που θα περιλαμβάνουν και τις μελλοντικές σχέσεις της Ελλάδας με τον ευρωαντλαντικό παράγοντα, με μόνη βάση το εθνικό συμφέρον. Φυσικά, πάντα πρόθεσή μας και διεθνιστικό μας καθήκον είναι, η αποχώρηση της πατρίδας μας από την ζώνη του ευρώ, να γίνει παράδειγμα και για άλλες χώρες της Μεσογείου, να κάνουμε εμείς το πρώτο βήμα που θα οδηγήσει στην διάλυση της Ε.Ε., και να οικοδομήσουμε έναν νέοτρόπο συνεργασίας των λαών που δεν θα στηρίζεται στο κέρδος, αλλά στις κοινωνικές ανάγκες, εδώ,σε αυτήν την περιοχή του κόσμου, γύρω από την κλειστή της θάλασσα.

Τέταρτον, η εθνική ανεξαρτησία συνεπάγεται την στρατηγική νίκη του εργατικού κινήματος:Δεν υπάρχει κρίσιμη μάζα «καθαρού» παραγωγικού κεφαλαίου στην Ελλάδα, κεφάλαιο που να έχει συμφέρον από μια έξοδο της χώρας από το ευρώ. Αντίθετα κυρίαρχη οικονομικά και πολιτικά είναι μια ελίτ που έχει συνδέσει το ευρώ, με την επιβίωσή της. Π.Χ., το τραπεζικό κεφάλαιο, ίσως το πιο ηγεμονικόσήμερα κεφάλαιο της χώρας, ήταν ο κερδοφόρος μεσάζων του δανεισμού της «χρυσής» περιόδου του ευρώ 2000-2008, όχι απλά επιβιώνει, αλλά «συγκεντρωποιείται», προσπαθώντας να ενισχύσει την θέση του και στον ενδοζωνικόανταγωνισμό στον τραπεζικό κλάδο, ενώ σε μία επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, θα έμεναν στους τραπεζίτες, τα κουστούμια τους και τίποτε άλλο.Σε ίδιο παρασιτικό δρόμοκινήθηκε και κινείται και το κατασκευαστικό κεφάλαιο. Αν ηγεμονικό ήταν το παραγωγικό κεφάλαιο, τότε η Ελλάδα δεν θα ήταν εξαρτημένη χώρα της περιφέρειας καιεδώ και κάποια χρόνια προτεκτοράτο. Πέρα από αυτά, υπάρχει και ο φόβος του αστισμού, να μείνει πρόσωπο με πρόσωπο, με τον ελληνικό λαό, χωρίς «πλάτες», χωρίς το ευρω-ιδεολόγημα και τους ξένους κηδεμόνες. Αυτό έχει ως συνέπεια, η μάχη για την εθνική ανεξαρτησία, η παύση πληρωμών και η συγκροτημένη έξοδος από το ευρώ, να οδηγεί αναγκαστικά, σε στρατηγική νίκη τις δυνάμεις της εργασίας. Πίσω από την γαλανόλευκη σημαία του εθνικού νομίσματος, βρίσκονται λοιπόν όλες οι σημαίες του εργατικού κινήματος.

Από την άλλη το εργατικό κίνημα δεν έχει να κάνει μόνο με μία παραγωγική βάση που πρέπει να βάλει στην υπηρεσία του, αλλά είναι αναγκασμένο να «κτίσει» καινούργια. Πρέπει να εκπονήσει ένα σχέδιο τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, με αυτό που συνόψισε ο Δ. Μπάτσης στο έργο του «Η Βαριά Βιομηχανία στην Ελλάδα». Αυτό το τεράστιο έλλειμμα το κατανοεί ο ελληνικός λαός, και για αυτό περιμένει να ακούσει συγκεκριμένα πράγματα. Είναι η εποχή που το «συγκεκριμένο» μπορεί να αποδομήσει το σύστημα, το «αόριστο» το ενισχύει.

Πέμπτον: Μέτωπα φτιάχνονται με τα μίνιμουμ σημεία. Το Σχέδιο Β, έχει π.χ., σοσιαλιστικό προσανατολισμό. Θα ήταν λάθος όμως να θέσει ως προαπαιτούμενο σε ένα Μέτωπο, τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Τότε δεν θα είχαμε να κάνουμε με μέτωπο, αλλά με προγραμματική και ιδεολογική συμφωνία, η οποία παραπέμπει σε κοινό κόμμα. Αν και τα σημεία πρέπει να είναι προϊόν διαλόγου και αμοιβαίας συμφωνίας, φαίνεται το Μέτωπο να πρέπει να συγκροτηθεί με άξονα την παύση-πληρωμών και την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα (θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε ελευθερία), περιλαμβάνοντας άμεσα μέτρα για την συντεταγμένη έξοδο, την ανεργία, το κοινωνικό κράτος και την παραγωγική αναγέννηση κλπ, μέτρα που αναγκαστικά μας φέρνουν σε ρήξη με την Ε.Ε..

Δυστυχώς δεν υπάρχει περίσσευμα χρόνου. Από εδώ και στο εξής η κλεψύδρα θα λειτουργεί ανάποδα. Όσο η χώρα αδειάζει από νεολαία και επιστημονικό δυναμικό, όσο οι νέοι επιστήμονες δεν εργάζονται και απαξιώνονται, όσο η όποια παραγωγική βάση αδυνατίζει, όσο ο κόσμος «συνηθίζει» την αθλιότητα, τόσο θα απομακρυνόμαστε από οποιαδήποτε ανατροπή. Σε βάθος χρόνου, αν προχωρήσει η ευρωπαϊκή ενοποίηση (τραπεζική, δημοσιονομική κλπ), όπως ελπίζουν οι ευρωπαϊστές, και προωθεί το κεφάλαιο του ευρωπαϊκού κέντρου, η προσπάθεια αντιστροφής της κατάστασης δεν αποκλείεται να φαντάζει με αυτονομισμό τύπου Κορσικής. Αν μάλιστα, η μετανάστευση εντός της ευρωζώνης και της Ε.Ε. μπορούσε να πάρει χαρακτηριστικά ΗΠΑ, όπως επιδιώκει η Ε.Ε., τότε θα έχουμε να κάνουμε με μετανάστες που κυνηγούν την ανάπτυξη και τις γεωγραφικές διακυμάνσεις της. Η ελληνική μετανάστευση, είναι ήδη εκ των πραγμάτων, μακράν η μεγαλύτερη σε ποσοστιαία αναλογία. Αυτοί όμως που δεν αποτελούν σταθερό πληθυσμό ενός συγκεκριμένου τόπου, δύσκολα αντιστέκονται και πολύ πιο δύσκολα γίνονται ενεργά υποκείμενα της οποιαδήποτε κοινωνικής αλλαγής. (βλ και το άρθρο: «Είναι το ύψος των βουνών αμετάβλητο;»,  http://www.sxedio-b.gr/index.php/articles/item/420-mariolis).

Χρειάζεται λοιπόν να συγκροτηθεί η ελπίδα. Υπάρχουν δυνάμεις πολιτικές μικρές και μεγάλες, πέρα από το Σχέδιο Β, που θα μπορούσαν να συγκροτήσουν αυτό το μέτωπο και είναι και γνωστές. Κατά την γνώμη μου είναι οι εξής:

Α) Κομμουνιστικές, όπως το ΚΚΕ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Αντιιμπεριαλιστικές, και άλλες οργανώσεις, όπως η Ανασύνταξη κλπ

Β) Δυνάμεις που συγκροτήθηκαν κατά την διάρκεια της κρίσης, και έχουν ως προαπαιτούμενο την παύση πληρωμών και το εθνικό νόμισμα.

Γ) Δυνάμεις που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ και τον σοσιαλιστικό χώρο, που άλλες είναι υπαρκτές εδώ και χρόνια, άλλες βρίσκονται σε διαδικασία συγκρότησης, ή άλλες δεν έχουν εμφανιστεί ακόμηδημόσια, και έχουν και αυτές θέσεις εξόδου από την ΟΝΕ ή και από την Ε.Ε..

Δ) Δυνάμεις από τον ελευθεριακό χώρο, που έχουν ξεκαθαρίσει τι είναι το ευρώ και η Ε.Ε., και αναφέρονται στην περιεκτική δημοκρατία.

Ε) Δυνάμεις, που αναφέρονται σε κοινωνικά κινήματα, σε κινήματα ανέργων και υιοθετούν ένα ανάλογο πλαίσιο κλπ

Αναγκαστικά δεν μπορεί να συμπεριληφθεί εδώ η αριστερή πλατφόρμα, αν και ισχυρίζεται ότι έχει τέτοιες θέσεις, γιατί συμμετέχει στον ΣΥΡΙΖΑ.Τελευταία μάλιστα, έδωσαν δίκιο στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και όταν έκανε τις δηλώσεις από το Τέξας (ότι ή έξοδος από το ευρώ, θα είναι καταστροφική για την Ελλάδα), λέγοντας ότι η ηγεσία κινείται στα πλαίσια του συνεδρίου. Είναι επίσης σαφές, και κατανοητό και στον πιο αφελή, ότι με τέτοια θέση η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, σε περίπτωση κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν πρόκειται να πάει μακρύτερα, από ότι ο Σαμαράς. Οκ.Σταθάκης, μάλιστα σε συνέντευξή του στα Επίκαιρα (19-12),ξεκαθαρίζει περισσότερο τα πράγματα. Η επιστροφή στην δραχμή, λέει, ότι για να έχει νόημα, πρέπει να γίνει σε συμφωνία με τους εταίρους και με πενταετή χρηματοδότηση από αυτούς, αλλιώς θα είναι καταστροφική. Συμπεραίνει λοιπόν, ότι οι εταίροιδεν εκβιάζονται με την απειλή της δραχμής, άρα δεν υπάρχει και νόημα να τεθεί. Ο αντικειμενικός ρόλος που παίζει η αριστερή πλατφόρμα, είτε συνειδητά, είτε ασυνείδητα, παρά τις αγαθές προθέσεις πολλών μελών της, είναι το αριστερό άλλοθι σε μια δεξιά πολιτική και δυστυχώς πια, θυμίζουν, ανάλογες ομάδες στο πάλαι ποτέ, μεγάλο ΠΑΣΟΚ.Άλλωστε, όχι μόνο προγραμματικά, αλλά και κοινωνικά, ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν εκφράζει μια τάση ριζοσπαστικοποίησης, όπως με το άρθρο 16, και την περίοδο 2006-2009.

Από αυτές τις δυνάμεις, μόνο το ΚΚΕ, αυτοεξαιρεί τον εαυτό του από οποιαδήποτε συμπόρευση (μακάρι να μπορούσε να αλλάξει στάση). Οι άλλες δεν γνωρίζω, αν θα δείξουν την ωριμότητα να κάνουν αυτό που απαιτούν οι καιροί.

Δεν είναι δυνατόν να λυθεί σήμερα, το αν αύριο η Ελλάδα θα είναι σοσιαλιστική, αριστεροσοσιαλδημοκρατική, θα ακολουθήσει τον δρόμο του «σοσιαλισμού πουγνωρίσαμε» που λέει το ΚΚΕ, η την περιεκτική δημοκρατία, θα γίνει κάτι σαν την Βενεζουέλα, η ένα σοσιαλιστικό Μπουένος Άιρες, η σε ποια έκταση θα ακολουθήσει τα βήματα που προτείνει το Σχέδιο Β ή η Ανταρσυα κ.λπ. Δεν είναι αυτό το ζήτημα του σήμερα. Αυτό είναι ζήτημα που θα λυθεί αύριο, ανάλογα με τους κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς, όταν κοπεί η θηλιά του χρέους και του ευρώκαι η χώρα μπει σε τροχιά ανάκαμψης, και Λευτεριάς από την ευρωπαϊκή υπερπαγκοσμιοποίηση. Λαός, πατρίδα, εργατική τάξη, άνεργοι, νεολαία, χρειάζονται την ουσιαστική νίκη, για να πάρουν μια μεγάλη ανάσα, για να ανακουφιστούν και να συνεχίσουν.