Νικηφ. Μανδηλαράς: Μνήμης ένεκεν...

Πηγή: "ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ"

Η προσωπικότητα ενός ανιδιοτελούς αγωνιστή της δημοκρατίας, ενός «ωραίου Έλληνα», του αείμνηστου Νικηφόρου Μανδηλαρά, που δολοφονήθηκε από τη χούντα των συνταγματαρχών, αναδεικνύεται μέσα από τον ογκώδη τόμο που εκδόθηκε από την περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου σε συνεργασία με τον Σύλλογο Κορωνιδιατών Νάξου, στον οποίο, μεταξύ των άλλων, περιέχονται κείμενα γραμμένα από διάφορες προσωπικότητες του πολιτικού και ακαδημαϊκού βίου της χώρας.

H έκδοση αυτή ξεκίνησε το 2009 από τη γενέτειρα του Νικηφόρου Μανδηλαρά, τη Νάξο, και συγκεκριμένα από τον Σύλλογο Κορωνιδιατών Νάξου, ύστερα από πρόταση του Βασίλη Φραγκουλόπουλου.

Μάλιστα, όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση του Συλλόγου, αποφασίστηκε να τιμηθεί ο Νικηφόρος Μανδηλαράς, «άξιο τέκνο της πατρίδας μας, με την έκδοση συλλογικού, αναμνηστικού, επιστημονικού τόμου, ώστε να αναδειχθεί και αξιολογηθεί πληρέστερα και υπό το φως των εξελίξεων η πολιτική, επιστημονική και δημοσιογραφική συμβολή του στη διαμόρφωση απόψεων, θέσεων και προτάσεων στον χώρο της κοινωνίας, της πολιτικής, της επιστήμης».

Ο τόμος αυτός, με τίτλο «Νικηφόρος Μανδηλαράς – Μνήμης Ένεκεν», περιέχει μια σειρά μελέτες και μαρτυρίες σχετικές με την προσωπικότητά του, τη δράση του και τα γνωστικά πεδία στα οποία αναλώθηκε ο ίδιος.

Όπως σημειώνεται από την Επιτροπή Έκδοσης στον πρόλογο του τόμου αυτού, που είναι συλλογικός, «ενθαρρύναμε, εμπνεύσαμε, κινητοποιήσαμε ερευνητές και γενικότερα πνευματικούς ανθρώπους, που βρήκαν ως αφορμή την πρωτοβουλία έκδοσης του τόμου για να μελετήσουν ένα συγκεκριμένο θέμα ή να καταθέσουν τη συμβολή τους με μια πρωτότυπη και αδημοσίευτη εργασία, την οποία μας εμπιστεύτηκαν, και τη θησαυρίσαμε με σεβασμό και ενδιαφέρον».

Μεταξύ των προσωπικοτήτων που γράφουν για τον Νικηφόρο Μανδηλάρα είναι οι: Μ. Γλέζος, Γ.-Α. Μαγκάκης, Απ. Κακλαμάνης, Μ. Ανδρουλάκης, Θ. Πάγκαλος, Ν. Κωνσταντόπουλος, Γ. Ρωμαίος, Γ. Ανωμερίτης, οι δικηγόροι στη δίκη του ΑΣΠΙΔΑ Χριστ. Αργυρόπουλος, Δημ. Ευαγγελάτος, Αριστ. Οικονομίδης, καθώς και πολλές ακόμη προσωπικότητες του δημόσιου βίου.

Πώς χάθηκε

 Ο Νικηφόρος Μανδηλαράς ήταν από τους αγωνιστές της δημοκρατικής παράταξης στις αρχές της δεκαετίας του 1960 που έδινε τις μάχες στις αίθουσες των δικαστηρίων κατά του παρακράτους και του κράτους της Δεξιάς… Υπερασπίστηκε πολλές φορές πολίτες που διώκονταν για την πολιτική τους δράση, ενώ στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ είχε αναλάβει την υπεράσπιση των κατηγορουμένων. Σχεδίαζε να πολιτευτεί με την Ένωση Κέντρου στις εκλογές του Μαΐου του 1967 και οι οποίες τελικά δεν έγιναν εξ αιτίας της δικτατορίας. Ο τραγικός του θάνατος καλύφθηκε με πέπλο μυστηρίου. Ο τόμος, πρέπει να επισημάνουμε, περιέχει πλείστα τεκμήρια που αναφέρονται όχι μόνο στη ζωή του, αλλά και στις συνθήκες του θανάτου του.

Όπως αναγράφεται στον τόμο, οι συνθήκες θανάτου του Μανδηλαρά έχουν ως εξής: «Την ίδια νύχτα της εκδήλωσης του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 έφυγε από το σπίτι του. Στις 17 Μαΐου αναχώρησε με το πλοίο ‘‘RITA V’’ από τον Σκαραμαγκά. Στις 22 Μαΐου βρέθηκε νεκρός στην ακτή του Γενναδίου, ενός χωριού της νότιας Ρόδου, για να ακολουθήσουν δικαστικές δολιχοδρομίες, που ήταν και η τελευταία πράξη του δράματος του Μανδηλαρά, η οποία διαδραματίστηκε στις αίθουσες των δικαστηρίων. Ξεκίνησε στο τριμελές Πλημμελειοδικείο Ρόδου και το Εφετείο Δωδεκανήσου το 1967, με κατηγορούμενο τον πλοίαρχο του ‘‘RITA V’’ Πέτρο Πόταγα, ο οποίος καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία εξ αμελείας και πέθανε στη Νότια Αφρική, θύμα ενός περίεργου τροχαίου δυστυχήματος», και τελείωσε το 1987 – 20 χρόνια μετά – όταν το συμβούλιο αποφάνθηκε ότι ο θάνατός του ήταν εγκληματική ενέργεια, αλλά δεν προέκυψαν αποχρώσες ενδείξεις για τους δράστες.