Τριγωνικές συναλλαγές

 Πέρασε στα ψηλά η είδηση παρά τη μεγάλη της σημασία. Ακόμη και ΜΜΕ που λογικά θα έπρεπε να έχουν επιδείξει ιδιαίτερη προσοχή γι’ αυτή δεν το έκαναν. Την επαναφέρουμε, λοιπόν, γιατί δεν πρόκειται μόνο για «είδηση». Είναι κάτι παραπάνω.   Πρόκειται για μια γενικευμένη οικονομική διαδικασία συναλλαγών με το εξωτερικό δια μέσου της οποίας επιτυγχάνεται σκανδαλώδης φοροαποφυγή. Το ιδιαίτερο στην περίπτωσή μας είναι ότι αυτή η οικονομική διαδικασία πήγε να επικυρωθεί και από το επίσημο κράτος. Υποτίθεται, βέβαια, ότι η κυβέρνηση κυνηγάει τη φοροδιαφυγή, τη φοροαποφυγή κλπ.

Τον περασμένο Δεκέμβρη, στο πλαίσιο της συζήτησης σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εργασίας, κατατέθηκε προς ψήφιση μία τροπολογία του Υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα με αριθμό 997/96 με την οποία επιχειρήθηκε το χάρισμα προστίμων για τριγωνικές συναλλαγές, «φωτογραφίζοντας», σύμφωνα με την (μικρή σε έκταση, ομολογουμένως) αρθρογραφία, που υπήρξε τις αμέσως επόμενες ημέρες, μεγάλες εταιρίες, τις οποίες αφορούσαν τα πρόστιμα αυτά και ειδικότερα, την πετρελαϊκή εταιρία συμφερόντων Βαρδή Βαρδινογιάννη, Motor Oil.

Η τροπολογία συνάντησε μεγάλες αντιδράσεις από την πλευρά της αντιπολίτευσης με αποτέλεσμα ο Γιάννης Στουρνάρας να ανακοινώσει την απόσυρσή της.

Θεωρούμε απαραίτητο σε αυτό το σημείο να εξηγήσουμε στους αναγνώστες μας τι σημαίνει η διαδικασία της τριγωνικής συναλλαγής, πριν καταλήξουμε σε ορισμένες παρατηρήσεις και συμπεράσματα.

Η τριγωνική συναλλαγή (τριγωνική τιμολόγηση) είναι μία διαδικασία στην οποία λαμβάνουν μέρος τρία εμπλεκόμενα μέρη. Η εταιρία (Α), η οποία είναι ο προμηθευτής εμπορευμάτων, πρώτων υλών ή και υπηρεσιών, η εταιρία (Β), η οποία είναι ο πραγματικός παραλήπτης αυτών και η εταιρία (Γ), συμφερόντων της εταιρίας (Β), η οποία μεσολαβεί ως τυπικός παραλήπτης αυτών των εμπορευμάτων / πρώτων υλών / υπηρεσιών.

Θα αναρωτηθεί κανείς ίσως, για ποιο λόγο να εμπλακεί μία ενδιάμεση εταιρία στις συναλλαγές δύο άλλων εταιριών. Η εξήγηση είναι απλή:

Αν υποθέσουμε ότι η εταιρία (Α) ως προμηθευτής, πωλεί εμπόρευμα αξίας 1000€ και η εταιρία (Β), δηλαδή ο πραγματικός παραλήπτης του εμπορεύματος μεταπωλεί αυτό το εμπόρευμα στον τελικό πελάτη με τιμή 2000€, τότε η εταιρία (Β) οφείλει φόρο για κέρδος 2000€-1000€ = 1000€. Με ένα φορολογικό συντελεστή π.χ. 30%, ο φόρος που αναλογεί είναι 300€.

Αν, όμως, μεσολαβήσει μία ενδιάμεση εταιρία, στην περίπτωσή μας η (Γ), η οποία αγοράσει το εμπόρευμα από την εταιρία (Α) για 1000€ και πουλήσει αυτό το εμπόρευμα στην εταιρία (Β) προς 1990€, τότε αφενός η φορολογική υποχρέωση της εταιρίας (Β) θα αφορά κέρδος 2000€-1990€ = 10€, πουλώντας το εμπόρευμα πάλι 2000 ευρώ, δηλαδή ο φόρος αντί για 300€ θα πέσει στα… 3€, αφετέρου ουσιαστικά η φορολογική υποχρέωση της συναλλαγής μεταφέρεται στην εταιρία (Γ) η οποία αγοράζει προς 1000€ από την εταιρία (Α), πωλεί προς 1990€ στην εταιρία (Β) και συνεπώς φορολογείται για τα 990€ του κέρδους της.

Το «μυστικό» εδώ αφορά τη φορολογική υποχρέωση της εταιρίας (Γ), η οποία κατά κανόνα έχει έδρα σε «φορολογικό παράδεισο», δηλαδή χώρες με ελάχιστο, ακόμα και μηδενικό φορολογικό συντελεστή. Επομένως η εταιρεία (Γ) απαλλάσσεται από τη φορολογία, αφού απολαμβάνει το καθεστώς του «φορολογικού παραδείσου» της συγκεκριμένης χώρας. Δηλαδή, η συνολική φορολογία για τις εταιρείες (Β) και (Γ) είναι σχεδόν μηδενική, ενώ το Ελληνικό κράτος αδυνατεί να εισπράξει φόρους, γιατί όλες οι συναλλαγές γίνονται νομότυπα.

Η Ελληνική νομοθεσία απαγορεύει ρητά τις συναλλαγές μέσω αυτών των «μη  συνεργάσιμων, με προνομιακό φορολογικό καθεστώς», κρατών, όπως τα αποκαλεί,  όμως, η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει αφήσει ένα μικρό απολύτως ασφαλές παραθυράκι, ορθάνοιχτη πόρτα θα λέγαμε εμείς, για τη διεξαγωγή τέτοιων συναλλαγών, επιτρέποντας στην Κύπρο (όπου ο φορολογικός συντελεστής ήταν 10% και τώρα 12,5%) να εξακολουθεί να συναλλάσσεται με εταιρίες σε τέτοια κράτη, ενδεικτικά αναφέρουμε τις Παρθένες Νήσους (Virgin Islands), τις Νήσους Κέυμαν (Cayman Islands) κλπ. Είναι οι ξακουστές off shore εταιρίες.

Συνεπώς, με τη μεσολάβηση μίας κυπριακής εταιρίας, που για την ευρωπαϊκή νομοθεσία δε θεωρείται μη συνεργάσιμη και ταυτόχρονα με τη μεσολάβηση μίας τέταρτης εταιρίας (σ.σ. πάλι συμφερόντων της εταιρίας (Β) του παραδείγματός μας) σε μία χώρα – φορολογικό παράδεισο, ο τελικός φορολογικός συντελεστής για την προμήθεια εμπορευμάτων, πρώτων υλών και υπηρεσιών, μπορεί να φτάσει ακόμα και στο…0%!

Πρακτικά, επειδή αυτές οι «μεσολαβούσες» εταιρίες είναι στην ουσία εταιρίες «σφραγίδες», το κόστος λειτουργίας τους είναι ένα μικρό πάγιο έξοδο για τη διεκπεραίωση λογιστικών εργασιών (τιμολόγια, πληρωμές, αλληλογραφία) την οποία συχνά αναλαμβάνουν δικηγορικά γραφεία σε Ελλάδα και Κύπρο, έναντι μίας μικρής, σχετικά με τον όγκο του τζίρου που διακινούν, αμοιβής, συνεπώς και σχετικά με τη φορολογητέα ύλη, που τελικά δε φορολογείται. Τα δε εμπορεύματα ή οι πρώτες ύλες, παραδίδονται απευθείας από τους προμηθευτές στους τελικούς παραλήπτες, στο παράδειγμά μας από την εταιρία (Α) στην εταιρία (Β). Το ίδιο συμβαίνει και με τις υπηρεσίες.

Με αυτό τον τρόπο ειδικά οι κάθε είδους μεγάλες εταιρίες, από πετρελαϊκές, όπως η Motor Oil, μέχρι εταιρίες λογισμικού, όπως η Microsoft και η Google, καταλήγουν να αποδίδουν φόρους στα κράτη που εδρεύουν, πολύ μικρότερους από ότι στην πραγματικότητα θα όφειλαν σε κάθε άλλη περίπτωση να αποδώσουν.

Για παράδειγμα, η εταιρία Google, με τζίρο πάνω από 3 δισεκατομμύρια στερλίνες στο Ηνωμένο Βασίλειο, πλήρωσε το 2012 φόρο 7,3 εκατομμύρια στερλίνες, δηλαδή κάτω από 2,5% του τζίρου της!

Πώς η Google, μέσω του πρόεδρου της, Eric Schmidt δικαιολόγησε αυτή τη σκανδαλώδη φοροαποφυγή; Με τον πιο κυνικό, μα συνάμα και ειλικρινή τρόπο: Ομολόγησε περήφανος πως η φοροαποφυγή ταυτίζεται με τον καπιταλισμό.

Ποιος μπορεί, αλήθεια, να διαφωνήσει με μία τέτοια ομολογία; Γι αυτό το λόγο, επιστρέφοντας στο ζήτημα της τροπολογίας του υπουργού Οικονομικών και στο διάλογο που διεξήχθη μεταξύ των βουλευτών της αντιπολίτευσης και της συμπολίτευσης, θα θέλαμε να επισημάνουμε μία ακόμα κυνική ομολογία, της βουλευτού της ΝΔ Σοφίας Βούλτεψη, η οποία απευθυνόμενη στους συναδέλφους της αντιπολίτευσης, αναγνώρισε εμμέσως πως η τροπολογία αφορά πολύ συγκεκριμένα συμφέροντα, με τη φράση της :

«Αν, λοιπόν, αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχει δυνατότητα σε μία εταιρεία να επιβληθεί πρόστιμο, κακώς και το υπερασπιζόμαστε αυτό το πρόστιμο, τότε θα κοιτάξετε από πίσω πόσες χιλιάδες εργαζόμενοι υπάρχουν. Για οποιαδήποτε εταιρεία φτάνει στο σημείο να έχει τέτοιο πρόστιμο, θα κοιτάξετε από πίσω πόσους χιλιάδες εργαζόμενους έχει, διότι κάνετε τους προστάτες των εργαζομένων και την ίδια ώρα, χτυπάτε κάθε επιχειρηματία που δίνει χιλιάδες θέσεις εργασίας. Πρέπει να αποφασίσετε. Αυτό λέω μόνο» (Οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Αναρωτιέται κανείς, πόσοι εργοδότες στην Ελλάδα «προσφέρουν» εργασία σε «χιλιάδες» εργαζόμενους;

Η κυρία Σοφία Βούλτεψη, μπορεί να χρησιμοποίησε εκβιαστικά διλήμματα προκειμένου να πείσει για την ορθότητα της τροπολογίας, που χάριζε εκατοντάδες εκατομμύρια προστίμων σε πολύ συγκεκριμένες εταιρίες, βάζοντας ως ασπίδα τους εργαζόμενους και το φάσμα της ανεργίας, που αυτά τα πρόστιμα θα είχαν ως συνέπεια για την ίδια τη συνέχιση της λειτουργίας των εταιριών αυτών, έκανε όμως και μία υπενθύμιση, πολύ ειλικρινή και πολύ καίρια, απευθυνόμενη στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Υπενθύμισε λοιπόν ότι :

 «Δεν μπορεί να “κοπανάτε” και τους εργοδότες που δίνουν χιλιάδες θέσεις εργασίας και να λέτε “σκοτώστε τους, βάλτε τους πρόστιμα, εξαφανίστε τους” αλλά να θέλετε και οι εργαζόμενοι να έχουν θέσεις εργασίας. Δεν μπορούν όλοι οι εργαζόμενοι να βρουν θέσεις εργασίας στο δημόσιο. Σ’ αυτό το σύστημα πάντως είμαστε, όπως λέτε, το οποίο οι περισσότεροι από εσάς υπηρετείτε» (Οι υπογραμμίσεις και πάλι δικές μας).

Τι υπενθύμισε λοιπόν η κ. Βούλτεψη στο ΣΥΡΙΖΑ; Από μία άποψη, ό, τι ακριβώς και ο Eric Schmidt της Google. Ότι στον καπιταλισμό αυτές οι πρακτικές είναι αυτονόητες, ακόμα περισσότερο, είναι συνυφασμένες με αυτό το σύστημα, συνεπώς οι όποιες ενστάσεις, μπορούν να δικαιολογούνται μόνο από όποιους αντιτίθενται στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα και πάντως, κατά την κυρία Σοφία Βούλτεψη, όχι από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Τι συμπέρασμα μπορεί κανείς να βγάλει από όλη αυτή την ιστορία; Οι μεγάλοι πολυεθνικοί κολοσσοί, έχουν φροντίσει να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους με τη λειτουργία θεσμών, όπως οι φορολογικοί παράδεισοι, με συνέπεια την απώλεια εσόδων για τα κράτη. Έσοδα που, για παράδειγμα, στην Ελλάδα και σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, που αφορούν στη συγκεκριμένη τροπολογία, φτάνουν ακόμα και τα 12 με 15 δισεκατομμύρια ευρώ. Χρήματα που για να «βρεθούν», η κυβέρνηση και η τρόικα, επιλέγουν να εξασφαλίσουν, ματώνοντας στην κυριολεξία τον Ελληνικό λαό, αφήνοντας στο απυρόβλητο εταιρίες όπως η Motor Oil.

Ακόμα παραπέρα, ας αναρωτηθούμε, ποιος χρηματοδοτεί τα κενά των κρατικών προϋπολογισμών, που δημιουργεί αυτή η τεράστια φοροαποφυγή. Ναι, είναι και πάλι οι ίδιες πολυεθνικές που φοροαποφεύγουν, δημιουργώντας νέα υπερκέρδη μέσα από μία τακτική που φαντάζει διαστροφική, μιας και τα κέρδη που δεν φορολογούνται, επιστρέφουν στα κράτη ως δάνεια για τα οποία, φυσικά, πληρώνουν και τόκο. Ο λαός έχει μία χαρακτηριστική παροιμία για τέτοιες περιπτώσεις, «και κερατάς και δαρμένος».

Πηγή: Νέα Σπορά