Να φτιάξουμε το Νέο Ε.Α.Μ.!

Η ΠΡΩΤΗ ΣΠΙΘΑ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕ ΤΟ Ε.Α.Μ.

Κείμενο του πρώτου γραμματέα του Ε.Α.Μ. Γ. Οικονόμου

Είναι Σεπτέμβρης του ’41. Τά ελληνικά κορμιά είχε αρχίσει να τα θερίζει η Κατοχική πείνα. Το έπος της Αλβανίας έσβυνε σιγά σιγά από τη μνήμη των Ελλήνων . Οι ανάπηροι μας εγκαταλελειμμένοι, φτωχά σκέλεθρα μιας ηρωικής μάχης, είχαν κι’ αυτοὶ αφεθή στο έλεος των Κουίσλιγκς και των προδοτών. Η πλουτοκρατική ολιγαρχία είχε αρχίσει τη συγκέντρωση των τροφίμων και σε απόλυτη συνεργασία με τους κατακτητές, εμπορεύονταν την πείνα μας και τη δυστυχία μας. Τίποτα πια δεν είχε μείνει ορθό στον τόπο. Το αίσθημα του λαού το εθνικό, ο κατακτητής προσπαθούσε να το κοιμίσει με την απαθλίωση. Οι Γερμανοί και οι Ιταλοί είχαν πια πεποίθηση πως είχαν πια πεποίθηση πως είχαν κατακτήσει την Ελλάδα, την Ελλάδα που και οι ίδιοι εχθροί της την είχαν υμνήσει.

Στις γωνιές των δρόμων τα παιδιά μας προσπαθούσαν να τραφούν από τα σκουπίδια κι’ οι μάνες τρομαγμένες ζητιάνευαν από τον κατακτητή…

Η πολιτική ηγεσία του τόπου; Μια φήμη μόνο απίστευτη κυκλοφορούσε σ’ ορισμένους κύκλους, ότι είχε υπογραφεί ένα πρωτόκολλο Οικουμενικής Κυβέρνησης, μέσα στο οποίο τίποτε δεν γράφονταν γι’ αυτά τα πράγματα, τίποτε δεν γράφονταν για την εθνική υποδούλωση παρά μόνο ότι θα ελύνετο το ζήτημα της κυβέρνησης της χώρας μετὰ την απελευθέρωση!!! Για αντίσταση : Λέξη! Για επιβεβαίωση: Τίποτε! Για την πείνα: Ούτε κουβέντα! Για το έθνος, για την πατρίδα; Τίποτε και γι’ αυτά!

Έτσι πέρασε ὁ Σεπτέμβρης!

ΤΡΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Τον Οκτώβρη όμως τρία γράμματα στις μάντρες και στους τοίχους των φτωχών γειτονιών και αργότερα παντού, ένα Ε, ένα Α, και ένα Μ έκαμαν τον κόσμο να σταματά μπροστά τους περίεργα, να ρωτιέται ο ένας με τον άλλον και σιγά – σιγά ν’ αρχίζει η αντίσταση, ν’ αρχίζει να ξαναζεί η Ελλάδα. 

Το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, εκείνο που πολλοί μίσησαν αλλά και εκείνο που λατρεύτηκε από το Λαό ήταν πια γεγονός και γεγονός μάλιστα αποφασιστικό για τη ζωή του Λαού, για την τιμή της Πατρίδας και για τον πόλεμο εναντίον των κατακτητών…

Έτσι ένα δειλινό του Σεπτέμβρη, βροχερό, σε μια πάροδο της οδού Ιπποκράτους σ’ ένα φτωχόσπιτο, που ένας άγνωρος πατριώτης άνοιγε την πόρτα, είχαν μπει οι βάσεις της λαϊκής συνεργασίας για την εθνική αντίσταση.

Κόμματα και πρόσωπα σμπαραλιασμένα από τον αγώνα κατά της 4 ης Αυγούστου, είχαν αποφασίσει ύστερα απ’ την άρνηση της παλιάς πολιτικής ηγεσίας να αναλάβει τον αγώνα να τον ξεκινήσουν αυτά.

Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ Ε.Α.Μ.

Τέσσερις άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο φτωχόσπιτο αυτό. Δεν ήξεραν ούτε οι ίδιοι αν εκπροσωπούν κόμματα, αλλά ούτε και μπορούσαν να σκεφτούν τέτοια πράγμα κείνη την ώρα. 

Πίστευαν όμως απόλυτα πως εκπροσωπούν την ψυχή της Ελλάδας, της Ελλάδας που δεν ήθελε να πεθάνει, της Ελλάδας που ήθελε ν’ αγωνιστεί.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα με τον Λευτέρη τον Αποστόλου, η Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ) με τον Ηλία τον Τσιριμώκο πρώτα και ύστερα με το Σταύρο τον Κανελλόπουλο, το Αγροτικό Κόμμα με τον Απόστολο τον Βογιατζή και το Σοσιαλιστικό Κόμμα με μένα τον Γ. Οικονόμου. Κόμματα ανύπαρχτα μας έλεγαν τότε οι πολιτικάντηδες. Τα στελέχη του πρώτου παραδομένα από το Μανιαδάκη στον κατακτητή. Τα στελέχη των άλλων κυνηγημένα κι’ αυτά για τους αποφασιστικούς αγώνες τους. Κι’ όμως το Ε.Α.Μ. έγινε, είναι και θα μείνει. Γιατί τότε στην πιο κρίσιμη εκείνη περίοδο της εθνικής μας καμπής, βρήκε τον παλμό του έθνους και τη δημιουργία του, στρατιώτης του Αγώνα, εκπροσωπούσε όλο το Λαό, εκείνοι που δεν ήθελε να σκλαβωθεί. Τον αδούλωτο Λαό!

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

«Τέσσερις άνθρωποι» έτσι άρχισε να λέει ο Αποστόλου. «Μη μας φοβίζει αυτό, συνέχιζε, γιατί έτσι έγινε κι’ άλλη μια φορά, όταν η Ελλάδα ήταν σκλάβα το ‘21». Μιλήσαμε όλοι, για την πατρίδα, για την πείνα, για τη λευτεριά! Δεν είπε κανείς για κόμματα, ούτε δεξιούς, ούτε γι’ αριστερούς, ούτε για βασιλικούς, ούτε για δημοκρατικούς μα όλοι μιλήσαμε σαν Έλληνες, μόνον για την Ελλάδα και το Λαό.

Όταν, ύστερα από τρεις ώρες, βγαίναμε από το σπιτάκι αυτό, ο ένας αποχαιρετούσε τον άλλο και βαριές σκέψεις μας είχαν καταλάβει.

Το ΕΑΜ είχε γίνει πια. Κι’ ο αγώνας είχε αρχίσει.

Ο κατακτητής θα δοκίμαζε τη δύναμη του Λαού μας. Μα εδώ όλοι βλέπαμε τη νίκη.

Κι’ αυτό μας φέρνει μιαν ανακούφιση στη βαριά ψυχή μας με τον αγώνα που άρχιζε.

Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (1946)

------------------------------------------------------------------------------------------------ 

Το ιδρυτικό κείμενο του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ)

1. Από τους αντιπροσώπους των κάτωθι υπογραφομένων κομμάτων ιδρύεται το Εθνικόν Απελευθερωτικόν Μέτωπο της Ελλάδας (ΕΑΜ).

Εις το ΕΑΜ γίνεται ισοτίμως δεκτόν και παν άλλο κόμμα ή οργάνωσις που δέχεται τας αρχάς του παρόντος Ιδρυτικού ώς και να εργασθή δια την επιτυχίαν των σκοπών του ΕΑΜ.

Προκειμένου να γίνει δεκτή εις το ΕΑΜ οιαδήποτε οργάνωσις, δεν εξετάζεται το παρελθόν ή αι αντιλήψεις των σχετικώς με την μελλοντικήν ανασυγκρότησιν της ελευθέρας και ανεξαρτήτου Ελλάδος, αλλά η πίστις των εις την ανάγκην του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνος, η τιμιότης των απέναντι αυτού και η αποδοχή των αρχών του ΕΑΜ που περιλαμβάνονται εις το παρόν Ιδρυτικόν.

2. Σκοπός του Εθνικού Μετώπου είναι:

α) Η απελευθέρωσις του Έθνους μας από τον σημερινόν ξένον ζυγόν και η απόκτησις της πλήρους ανεξαρτησίας της χώρας μας.

β) Ο σχηματισμός προσωρινής κυβερνήσεως του ΕΑΜ αμέσως μετά την εκδίωξιν των ξένων κατακτητών, μοναδικός σκοπός της οποίας θα είναι η προκήρυξις εκλογών δια συντακτικήν

εθνοσυνέλευσιν, με βάσιν την αναλογικήν ίνα ο λαός αποφανθή κυριαρχικώς επί του τρόπου της διακυβερνήσεώς του.

γ) Η κατοχύρωσις του κυριαρχικού τούτου δικαιώματος του Ελληνικού Λαού, όπως αποφανθή περί του τρόπου της διακυβερνήσεώς του, από πάσαν αντιδραστικήν απόπειραν,

ήτις θα τείνη να επιβάλη εις τον λαόν λύσεις αντιθέτους προς τας επιθυμίας του και η εκμηδένισις δι’ όλων των μέσων του ΕΑΜ και των οργάνων που το αποτελούν, πάσης

τοιαύτης αποπείρας.

3. Δια την πραγματοποίησιν των ως άνω σκοπών του το ΕΑΜ θα ασχοληθή:

α) Με όλα τα ζητήματα που απασχολούν καθημερινώς τον Ελληνικόν Λαόν υπό τας συνθήκας της ξενικής κατοχής και με την καθοδήγησιν του αγώνος του Ελληνικού Λαού εις την διεκδίκησιν των πάσης φύσεως αιτημάτων του, καθώς και την αντιμετώπισιν της εις βάρος του ασκούμενης ληστείας από τους ξένους κατακτητάς.

β) Με την διατήρησιν ακμαίου του απελευθερωτικού πνεύματος του Ελληνικού Λαού.

γ) Με την συνεχή αποκάλυψην του ρόλου της σημερινής κυβερνήσεως των προδοτών ή κάθε άλλης αντιστοίχου εις το μέλλον.

δ) Με την εξασφάλισιν κατά το δυνατόν μιας συνεργασίας με τους άλλους λαούς, οι οποίοι αγωνίζονται κατά των δυνάμεων του Άξονος και του συντονισμού του αγώνος του

Ελληνικού Λαού με τον αγώνα των άλλων ως άνω Λαών.

ε) Με την οργάνωσιν των λαϊκών δυνάμεων επί τη βάσει του εσωτερικού οργανισμού-κανονισμού, ο οποίος αποτελεί παράρτημα του παρόντος ιδρυτικού.

στ) Με την ενέργειαν εράνων, είσπραξιν συνδρομών κλπ. από τους Έλληνας πατριώτας προς τον σκοπόν να εξασφαλίση τα αναγκαία δια την διεξαγωγήν του θνικοαπελευθερωτικού

αγώνος μέσα.

4. Τα υπογράφοντα το παρόν ιδρυτικόν κόμματα ή τα προσχωρούντα εις αυτό, αναλαμβάνουν να υποστηρίξουν δι’ όλων των δυνάμεων τον αγώνα του ΕΑΜ και την

πραγματοποίησιν των σκοπών του.

5. Το ΕΑΜ χωρίς να παύση να τείνη εις το να συγκεντρώση πέριξ αυτού ολόκληρον τον Ελληνικόν Λαόν δια της συγκεντρώσεως εντός των κόλπων του όλων των οργανώσεων

που εκπροσωπούν καθ’ οιονδήποτε τρόπον τμήματα του Ελληνικού Λαού, συγκροτείται επί τη βάσει των πλέον αυστηρών συνωμοτικών κανόνων. Τούτο σημαίνει:

α) Ότι τηρείται αυστηρώς μυστική η συμμετοχή των οιωνδήποτε κομμάτων ή οργανώσεων που το αποτελούν ή προσχωρούν εις αυτό.

β) Ότι τα πρόσωπα που αποτελούν την Κεντρικήν του Επιτροπήν, τας κατά τόπους επιτροπάς πόλεων, συνοικισμών, επαγγελμάτων, επιχειρήσεων κλπ. καθώς και τας ομάδας της βάσεως, δεν γίνονται εις ουδένα άλλον γνωστά, πλην των μελών τα οποία

συμμετέχουν εις εκάστην Επιτροπήν.

γ) Ότι το ΕΑΜ διεξάγει συνεχώς και δια παντός μέσου αγώνα εναντίον πάσης παραβάσεως των συνωμοτικών κανόνων και λαμβάνει εκάστοτε τα επιβαλλόμενα μέτρα εναντίον εκείνων,

οίτινες παραβιάζουν τα συνομωτικά μέτρα. Ούτω το ΕΑΜ παρουσιάζεται δημόσια και πάντοτε απρόσωπον και ως απλούς εκφραστής των Εθνικοαπελευθερωτικών επιδιώξεων και

καθοδηγητής των αντιστοίχων αγώνων του Ελληνικού Λαού.

6. Εις ουδένα αντιπρόσωπον κόμματος ή οργανώσεως, με τον οποίον το ΕΑΜ διαπραγματεύεται την προσχώρησιν της οργανώσεώς του ίνα αντιπροσωπευθή εις το ΕΑΜ ανακοινούνται οτιδήποτε σχετικώς με τας οργανώσεις, κόμματα κλπ. άτινα μετέχουν εις το ΕΑΜ προ της ανακοινώσεως εκ μέρους του ως άνω αντιπροσώπου ότι η οργάνωσίς του προσχωρεί εις το ΕΑΜ και ότι αυτός δέχεται να συμμετάσχει εις το αντίστοιχον

όργανον του ΕΑΜ δι’ οπροορίζεται.

7. Μεταξύ των κομμάτων και οργανώσεων αίτινες συνεργάζονται εις το ΕΑΜ διατηρείται δι’ όλον το διάστημα του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνος η μεγαλυτέρα αλληλοβοήθεια

και αλληλοϋποστήριξις δια παν ζήτημα το οποίον σχετίζεται με τον γενικόν απελευθερωτικόν αγώνα και τον ειδικώτερον εθνικοαπελευθερωτικόν αγώνα κάθε χωριστού κόμματος. Επίσης και αι συνεργαζόμεναι ως άνω οργανώσεις χρησιμοποιούν τας αντιστοίχους επιρροάς των δια την άμβλυσιν κάθε μέτρου που στρέφεται κατά του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνος από τους εχθρούς του Έθνους, εντοπίους προδότας ή ξένους κατακτητάς.

Εν Αθήναις τη 28η Σεπτεμβρίου 1941

Δια το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

Δια το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ

Δια την Ενωμένη Λαϊκή Δημοκρατία ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΣ

Δια το Αγροτικό Κόμ. ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ