Αποστόλης Μπαρμπαγιάννης: «Η σάτιρα είναι πάντα απέναντι στην εξουσία»

Τις ώρες της κρίσης, η κωμωδία είτε ως παραμυθία, είτε ως κριτική έχει ένα βάρος τελείως διαφορετικό. Για το βάρος, την κρίση και την κωμωδία, αλλά επίσης και για την εξουσία, την κατάσταση στα ΜΜΕ, συνομιλούμε με τον Αποστόλη Μπαρμπαγιάννη, που μαζί με τον Θύμιο Καλαμούκη στήσανε και διακονούν την «Ελληνοφρένεια». Ο Αποστόλης είναι επίσης γνωστός από τις ραδιοφωνικές του φάρσες, αλλά και από τον τηλεοπτικό ρόλο του «τσολιά». 

Την συνέντευξη πήραν ο Μάκης Μπαλαούρας και ο Θωμάς Τσαλαπάτης

Αναδημοσίευση από την «Εποχή»

 

Με αφορμή την απεργία στο Alter μπορεί κανείς να συνειδητοποιήσει τι γίνεται σε εφημερίδες, ραδιόφωνα και κανάλια. Πιστεύεις πως η κρίση αυτή θα συνεχιστεί;  

Nαι, θεωρώ πως είναι μονόδρομος. Γιατί ο ρόλος και η ύπαρξη των καναλιών σαν επιχειρήσεις δεν ξεκίνησε για να είναι κερδοφόρες, ξεκίνησε για άλλους στόχους. Τώρα, με την κρίση, βγήκαν πολλά πράγματα στην επιφάνεια και αυτό θα συνεχιστεί. Το Alter είναι το πρώτο δείγμα, ο Alpha θα ακολουθήσει, το Star  έχει κόψει 40-50% τις αμοιβές, το Mega 25% ,ο ΣΚΑΙ 20%, τα σαββατοκύριακα τους έχουν κόψει 35%. Από την άλλη, δεν είναι ότι κάποιος ιδιοκτήτης φαλίρισε. Το κανάλι φαλίρισε. Δεν έβαλε κανένας επιχειρηματίας λεφτά από αυτά που βγάζει από τις άλλες εταιρίες που του ανήκουν. Το κανάλι τον έχει βοηθήσει για να βάλει σε άλλες εταιρίες.  

Τι εννοείς λέγοντας ότι για άλλο σκοπό ξεκίνησε;

Είναι σαφές, ότι ξεκίνησε για πολιτικά παιχνίδια με βάση πολιτικά συμφέροντα, εξυπηρετήσεις, εξουσία. Όλοι ξέρουν ότι δεν είχε κάποιος την τρέλα να δημιουργήσει ένα κερδοφόρο μέσο ενημέρωσης και να βγάλει λεφτά από την τηλεόραση. Έχουνε βγάλει, αλλά έχουνε βγάλει πιο πολλά από τις άλλες επιχειρήσεις τους, από τις οποίες τώρα δεν τραβάνε χρήματα, ώστε  να πληρωθούν οι εργαζόμενοι των καναλιών. Υπάρχουν άνθρωποι που κοιμούνται μέσα στον Alter, γιατί τους πήραν τα σπίτια.

Για την κρίση στον Τύπο
και τον ΣΚΑΙ

Εσείς κάνατε μια μάλλον μη οικειοθελή μετακίνηση από το ΣΚΑΙ..

Ήταν το γενικότερο κλίμα. Η μετακίνηση ήταν οικειοθελής, αλλά όταν σε αναγκάζει ένα κλίμα να αποχωρήσεις, δεν ξέρω για πόσο οικειοθελή επιλογή μπορούμε να μιλάμε. Γιατί δεν είμαστε υπάλληλοι του λογιστηρίου ή ενός τμήματος που κάνει κάποια στάνταρ πράγματα κάθε μέρα. Έπρεπε να βγάλουμε μια εκπομπή σατιρική, με κέφι, με ζωντάνια, με δημιουργικότητα και δεν μπορείς να δημιουργήσεις σε ένα μίζερο κλίμα με συναδέλφους που τους βλέπεις να κλαίνε υπογράφοντας τη κατάργηση της σύμβασής τους, που απολύονται κάθε μέρα και βιώνουν μια καθημερινή ανασφάλεια. Εμείς δεν αρνηθήκαμε τη μείωση στους μισθούς μας. Εμείς αρνηθήκαμε την κατάργηση της σύμβασης εργασίας. Από εκεί ξεκίνησε η κόντρα. Στη γραμμή ΣΚΑΙ δεν ταιριάζαμε έτσι κι αλλιώς και δεν μας ενδιέφερε να λειτουργήσουμε σαν άλλοθι.

Στο Real τώρα πως είναι;

Στο Real είδαμε  έναν άλλο κόσμο. Το κλίμα θυμίζει τον ΣΚΑΙ στα πρώτα χρόνια.  Ένα οικογενειακό  κλίμα, ευχάριστο. Κι ο Χατζηνικολάου και ο Τράγκας είναι διαφορετικοί απ’ ό,τι νομίζαμε ή απ’ ό,τι νομίζει  ο κόσμος. Η πρώτη κουβέντα που μας είπε ο  ίδιος ο Χατζηνικολάου  όταν ήρθαμε, ήταν “εδώ ταιριάζετε περισσότερο, μπορείτε να λέτε ό,τι θέλετε, δεν θα σας πούνε ποτέ τίποτα” και όντως δεν μας έχουν πει.

Στο ΣΚΑΙ σας λέγανε;

Μερικές φορές και να μη σου λένε, και μόνο που φροντίζουν να το καταλαβαίνεις, είναι θέμα.

 

Η σάτιρα για την εξουσία και την αριστερά

Στην κρίση αναδεικνύεται η σάτιρα και μάλιστα από αριστερή σκοπιά...

Υπάρχει δεξιά σάτιρα; Θεωρώ ότι η σάτιρα πρέπει να είναι απέναντι στην εξουσία. Τώρα θα μου πεις, αν η εξουσία είναι αριστερή, η δεξιά θα κάνει σάτιρα; Δεν νομίζω. Δηλαδή γίνεται μια συντηρητική σάτιρα; Η σάτιρα είναι πάντα απέναντι στην εξουσία. Η εξουσία στο τόπο ήταν πάντα η δεξιά, άρα η σάτιρα δεν μπορεί παρά να προέρχεται από αριστερή πλευρά. Δεν χωράει στο μυαλό μου η έννοια της δεξιάς σάτιρας. Παρ’ όλα αυτά γίνεται. Έχω πρόσφατα παραδείγματα δεξιάς σάτιρας. Τα έχω δει.

Εσείς ως εκπομπή έχετε νοιώσει ότι ενοχλείτε την εξουσία;

Δεν κάνω σάτιρα για να ενοχλήσω καμία εξουσία. Τέτοια που είναι η εξουσία βέβαια, δεν είναι δύσκολο να ενοχληθεί κιόλας.

Έχετε δείγματα;

Δείγματα έχουμε κατά καιρούς. Παλαιότερα κάποιες αγωγές, κάτι μηνύσεις. Πιο πολύ τηλεφωνήματα. Όχι σε εμάς. Σε εμάς σπάνια έφταναν αλλά στους ιδιοκτήτες. Μπλεξίματα σοβαρά δεν είχαμε. Και ο Βενιζέλος είχε κάνει μήνυση και την απέσυρε. Με αφορμή ένα σατιρικό σποτάκι όταν ήταν υπουργός Πολιτισμού. Μόνο αν νιώθεις ελεύθερος μπορείς να λειτουργήσεις. Είσαι δεν είσαι, τουλάχιστον να νιώθεις.

Οι αμερικανικές σατιρικές εκπομπές αντιμετώπισαν σημαντικό πρόβλημα όταν ο Ομπάμα με τον πιο ήπιο τόνο του αντικατέστησε τον Μπους, ο οποίος ήταν χρυσωρυχείο για την κωμωδία. Σας έχει συμβεί κάτι ανάλογο;

Αντιμετωπίζουμε ακριβώς αυτό το πρόβλημα με τον Παπαδήμο. Μεγάλη κρίση της σάτιρας. Δεν βγάζει ατάκα. Βέβαια ο θίασος είναι πολύ μεγάλος. Ευχαριστούμε το ΠΑΣΟΚ, η αποζημίωση έρχεται από τον υπόλοιπο θίασο.

Η καλύτερη περίοδος ποια ήταν;  

Με τον Σημίτη είχαμε περάσει πολύ ωραία. Όταν έφυγε ο Σημίτης είχαμε στενοχωρηθεί. Λέγαμε ποιος μπορεί να δώσει τόσο πολύ υλικό; Ο Καραμανλής μια χαρά μας αποζημίωσε. Όταν έφυγε ο Καραμανλής, λέγαμε δεν υπάρχει πιο άχρηστος, πιο αστείος. Ευτυχώς υπήρξε ο σωτήρας του έθνους, ο Παπανδρέου. Ήρθε και έκανε μεγαλύτερο φάκελο και από τον Σημίτη. Αλλά ύστερα ήρθε ο Παπαδήμος και εκεί λίγο παγώσαμε. Πιστεύω ότι είναι αρχή ακόμη και θα λυθεί. Ο Θύμιος (Καλαμούκης) τον λέει τραπεζορομπότ. Είναι εύστοχο νομίζω. Είναι ένας Παπανδρέου που λέει τα ίδια πράγματα χωρίς σαρδάμ. Τα λέει με ένα μέταλλο στη φωνή που θυμίζει κομπιούτερ. Σίγουρα έχει ένα τσιπάκι μέσα του, δεν υπάρχει περίπτωση. Δεν είναι φυσιολογικός. Και μέσα από τα γυαλιά διαβάζουν τα μάτια του data. Δηλαδή τώρα πώς να κοροϊδέψεις το μηχάνημα γερμανικής προελεύσεως... Αρχικά είχαμε και μια ανησυχία για τον Σαμαρά. Δηλαδή λέγαμε, λες να έρθει ο Σαμαράς και να έχουμε πρόβλημα; Όχι μια χαρά θα είναι ο Σαμαράς. Είμαι σίγουρος. Ο Παπαδήμος είναι το πρόβλημα. Ο Σαμαράς είναι μια χαρά, λέει ποιήματα, έχει τη γλειμμένη φράντζα, το γλοιώδες βλέμμα. Όλα καλά...

Πάντως, κάνετε κριτική και στην αριστερά, παρότι η εκπομπή σας είναι  αριστερόστροφη ...

Κάνουμε λιγότερη κριτική στην αριστερά απ’ ό,τι κάνουμε στην κυβέρνηση, στη δεξιά, στην εξουσία. Και νομίζω πως είναι λογικό. Γιατί πολλοί μας κάνουν παράπονα πως για το ΚΚΕ ή τον ΣΥΡΙΖΑ δεν λέτε  ποτέ  ή  λέτε σπάνια. Ε, όχι δεν λέμε! Το θέμα είναι αν το ΚΚΕ  ή ο ΣΥΡΙΖΑ ή ΑΝΤΑΡΣΥΑ κάνουν καλά τη δουλειά τους; Εντάξει, αν είναι κάτι στραβό πολύ ή κάτι κραυγαλέο θα το πούμε.

Όπως για τους έντεκα αρχηγούς…

Ε, αυτό ήταν γελοίο. Μια αριστερά που έχει σπάσει σε χίλια κομμάτια και σπάει σε άλλα τρεις χιλιάδες μέσα σε ένα κόμμα, έρχεται και σου λέει θα έχουμε έντεκα αρχηγούς. Αυτό είναι αστείο από μόνο του. Είναι γελοίο. Για τον Ψαριανό μπορούμε να μην πούμε; Αλλά μιλούσαμε για αριστερά και αλλάξαμε θέμα, αλλά τιμής ένεκεν. Ή για τους Κουβελαίους. Όλοι αυτοί. Δεν μπορούμε να μην πούμε γι’ αυτούς. Γι’ αυτούς θα πούμε.

Οι φάρσες

Μου κάνει εντύπωση ότι μιλάτε με υπηρεσίες δημόσιες, σε φάρσες που κάνετε, και τσιμπάνε. Όπως π.χ. στη φάρσα στο Μαξίμου. Πώς την πατάνε; Είναι άσχετοι;

Όχι, δεν είναι άσχετοι. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι οι άνθρωποι δίπλα στον υπουργό. Αυτό είναι το τραγικό. Μας εξυπηρετεί για τη δουλειά μας, δεν μπορώ να πω. Αλλά είναι θλιβερό.

Έχετε μετανιώσει για κάποιο αστείο που κάνατε; Έχετε αισθανθεί κάποια στιγμή πως μπορεί να έχετε ξεπεράσει κάποιο όριο;

Όχι, πιο πολύ μπορεί να έχουμε μετανιώσει για αστεία που δεν κάναμε. Κι αν δεν τα κάναμε, δεν τα κάναμε γιατί η κοινωνία δεν μπορεί να τα αντέξει. Υπάρχουν ακόμα πολλά ταμπού. Δεν θα λειτουργούσε το αστείο, δεν θα έβγαζε γέλιο, γιατί είμαστε ήδη αρκετά συντηρητικοί σαν κοινωνία. Παρ’ όλο που δεν έχουμε το άγχος να μην πούμε ένα αστείο γιατί θα χάσουμε νούμερα. Ποτέ δεν λειτουργήσαμε βάσει τηλεθέασης.