Άλλοι τον λεν Χριστό και άλλοι Τσε!

Πηγή: http://e-dromos.gr

Όταν όλα έχουν ισοπεδωθεί, όλα έχουν εκφυλιστεί, όλα έχουν απαξιωθεί, κάτω από τις μεγάλες βιτρίνες της άνευ όρων ανάπτυξης και της αέναης καταναλωτικής ψυχοθεραπείας, υπάρχει η φύση που αντιστέκεται, που αναζητεί διαρκώς ρωγμές και σημεία να ανασάνει, να βλαστήσει, να ανακτήσει το καταπατημένο έδαφος.

Σαν το δεντράκι που παρατηρούσαμε προχτές με την αδερφή μου να ξεπηδάει μέσα από μια ρωγμή του αυτοκινητόδρομου, να βγαίνει μέσα από χιλιάδες τόνους πέτρας κι ασφάλτου, στέλνοντας το μήνυμα ότι η φύση πιέζεται, αλλά δεν εξαφανίζεται. Έτσι κάπως ένιωσα για τον Τσε βλέποντάς τον στις ταινίες που προβλήθηκαν στο Τριανόν, στα πλαίσια του φεστιβάλ κουβανέζικου κινηματογράφου. Σαν να είναι ένα στοιχείο της φύσης που επιζεί άϋλα στις ψυχές και υλικά σε άπειρα πράγματα με χιλιάδες μορφές. Κόντρα σε χειραγωγημένες αντιλήψεις και κοινωνίες χαλασμένες που επιδιώκουν την ευημερία τους μέσα από την καταστροφή των άλλων και της φύσης ολάκερης, τείνοντας προς την αυτοκαταστροφή τους.

Είδα μπόλικη Κούβα. Κανονικούς και φιλικούς ανθρώπους, παρθένα φύση, όμορφα παλιά αυτοκίνητα, καταπληκτικές μουσικές και τραγούδια, και πολύ ωραίες φάτσες που έχεις την αίσθηση ότι συνοψίζονται όλες στο πρόσωπο του Τσε Γκεβάρα.

Ο Τσε, που έβλεπα στην οθόνη, από παλιές ταινίες και φωτογραφίες, αλλά και μέσα από τα λόγια των αφηγητών, της κόρης του, των συναγωνιστών του ή απλών πολιτών στις γειτονιές της Αβάνας και στα χωριά, είναι πανταχού παρών. Μέσα κι έξω από την Κούβα. Είναι ριζωμένος στο μυαλό των ανθρώπων και ξεπετάγεται και βλασταίνει μέσα στις κοινωνίες όσο κι αν τις πλακώνει το τσιμέντο και η συμβατικότητα. Υπάρχει σε εκατομμύρια σπίτια, μαγαζιά, σχολεία και γειτονιές, παράγκες και στρατόπεδα, σε αφίσες, κορνίζες, σκίτσα, ζωγραφιές, καρποστάλ, γκράφιτι, μπρελόκ, καρφίτσες, μπλουζάκια, αυτοκόλλητα, ταμπακιέρες, αναπτήρες, κούπες, μπιζού, βιβλία, τετράδια, περιοδικά, εφημερίδες, ταινίες και εκατομμύρια ιστοσελίδες στο διαδίκτυο. Υπάρχει ζωγραφισμένος σε τοίχους του Μεξικού και καρφιτσωμένος σε αιωνόβια δέντρα στις ζούγκλες της Ινδίας... σε άπειρα διηγήματα και ποιήματα και τραγούδια λατινοαμερικάνικα, νεπαλέζικα, παλαιστινιακά και ελληνικά... και κυρίως, υπάρχει στις συνειδήσεις εκατοντάδων, αν όχι δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ο Τσε, πιο ανόθευτος κι απ’ τον Χριστό, γιατί δεν κουβαλάει τα μεγάλα και δυσβάκτακτα βάρη που φόρτωσαν στον Ιησού τον Ναζωραίο οι σφετεριστές του. Σφαγές, βασανιστήρια, γενοκτονίες, διωγμοί και πόλεμοι, στο όνομα του Χριστού. Λαοί και έθνη ολόκληρα εξαφανίστηκαν από τους χριστιανούς, σε όλο τον κόσμο. Τα πιο ασύλληπτα κακουργήματα σε βάρος των ανθρώπων, των ζώων και της γης ολόκληρης, έγιναν από τους αυτοεπονομαζόμενους χριστιανούς στο όνομα του Χριστού, ερήμην του, βεβαίως. Με σταυρούς λιντσάρανε τα θύματά τους οι ρατσιστές δολοφόνοι της Κου Κλουξ Κλαν. Για να μην πάμε πίσω στις σταυροφορίες, στην Ιερά Εξέταση, τη γενοκτονία των ιθαγενών της Αμερικής και της Αυστραλίας και ένα σωρό άλλα «κατορθώματα» των χριστιανών, στο όνομα του Χριστού, ερήμην του, πάντα.

Για να βρεις τον Χριστό μέσα σ’ αυτό το ανθρωποσφαγείο, πρέπει να είσαι θεός ο ίδιος. Όλη η ιστορία των δυτικών κοινωνιών, σχεδόν δύο χιλιάδων χρόνων, είναι ιστορία λεηλασιών, πολέμων και γενοκτονιών με επικεφαλής πάπες, καρδινάλιους και χριστεπώνυμους ηγέτες, εγκληματίες χειρίστης μορφής. Πώς να ξεκαθαρίσει ένας χριστιανός τον Χριστό μέσα σ’ αυτή τη χαβούζα; Πώς να διαχωριστεί απ’ όλους αυτούς που για λόγους συμφερόντων χρησιμοποίησαν τον Χριστό για να διαπράξουν τα πιο βδελυρά και μαζικά εγκλήματα;

Ο Τσε δεν είναι θεός, ούτε καν ημίθεος. Έμεινε φυσικός, θνητός, αλλά κι αυτός θυσιάστηκε, σταυρώθηκε και αναστήθηκε. Και συνεχίζει να καταγγέλει τα εγκλήματα των ανθρώπων, να πολεμάει τους βάρβαρους και να φωτίζει τα μονοπάτια και τις λεωφόρους των λαών για μια άλλη ζωή, όχι όμως στον ουρανό, αλλά στη γη.

Ο ίδιος πολέμησε στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική, αυτοπροσώπως, αλλά μετά θάνατον τον συναντούμε σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες. Ο Τσε είναι η προσωποποίηση της αυτοθυσίας και το σύμβολο όλων των αγώνων για ελευθερία και δικαιοσύνη, σε όλον τον κόσμο. Είναι του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.

Ο Τσε δεν ξεριζώνεται

Μέσα σ’ αυτό τον εφιαλτικό κόσμο, του πολύ σκληρού, μέχρι ψυχικής και σωματικής εξόντωσης, ανταγωνισμού, όλα παραποιούνται, όλα αγοράζονται και πουλιούνται, όλα εκφυλίζονται. Οι ευγενικές ιδέες και οι αξίες της ισότητας, της αλληλεγγύης, της ειρήνης, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης δεν βολεύονται. Για την ακρίβεια, θεωρούνται εχθρικές, αντιπαραγωγικές και αντίθετες στο σύστημα της εξαχρείωσης, της απάτης, της βίας και της εκμετάλλευσης που κυριαρχεί. Δεν χωράνε σ’ αυτό το σύστημα οι ανιδιοτελείς άνθρωποι, ούτε οι θεοί. Ούτε ο Τσε ούτε ο Χριστός.

Αλλά, ευτυχώς, ο Τσε φυτρώνει παντού, κόντρα στη βούληση και την τρομοκρατία της απανταχού ολιγαρχίας. Και επειδή φυτρώνει παντού, δεν ξεριζώνεται. Μπορείς να σκίσεις την αφίσα του ή να απαγορεύσεις την αναφορά του ονόματός του ή τη μετάδοση των τραγουδιών που αναφέρονται σ’ αυτόν, αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις τη διάχυσή του σαν αεράκι στη φύση. Οι πολίτες δεν εισπνέουν μόνο οξυγόνο, εισπνέουν και ιδανικά και αξίες και πρόσωπα που τα συμβολίζουν και κυκλοφορούν ελεύθερα. Σύμβολα που διεισδύουν παντού, που δεν εμποδίζονται με κανένα τρόπο και κανένα μέσο. Ο Τσε είναι ιδέα, είναι η άϋλη περιγραφή ενός κόσμου θαυμαστού, μελλοντικού. Ενός κόσμου που δεν υπάρχει ακόμα πουθενά ολόκληρος σε υλική μορφή, αλλά πλανιέται στην ατμόσφαιρα και στα μυαλά των ανθρώπων. Και όχι μόνο. Υπάρχει σε εκατομμύρια σημεία και φαινόμενα, στις γειτονιές, στις πόλεις και τα χωριά, στα νησιά και τα δάση, στα όρη και τις ερήμους, με διάφορες μορφές. Σε κινήματα αντίστασης, σε ομάδες αλληλεγγύης, σε κοινωνικά ιατρεία, σε εναλλακτικές καλλιέργειες, σε έργα τέχνης, σε υψωμένες γροθιές και οργισμένα συνθήματα, σε ποιήματα και τραγούδια, σε αγάπες και όνειρα, οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Και αντιλαμβάνεσαι την παρουσία του με τις αισθήσεις και την κοινή λογική, εάν δεν είσαι αλλοτριωμένος, εάν δεν είσαι τυφλωμένος από την προπαγάνδα, τη βία και την κατανάλωση. Εάν δε, έχεις έκτη αίσθηση, είσαι διορατικός, έχεις φαντασία, βλέπεις πέρα από το προφανές ή πιστεύεις ότι η φύση είναι από τη φύση της όμορφη και δημιουργική, τότε είσαι κι εσύ μέρος αυτού του άλλου κόσμου, που γεννιέται αργά και βασανιστικά, αλλά όμορφα. Τα γεννητούρια του, δηλαδή πότε με το καλό, δεν μπορώ να τα προβλέψω, γι’ αυτό μην με ρωτήσετε. Δεν ξέρω. Πέρα από την αίσθηση ότι έρχεται, τίποτα άλλο δεν μπορώ να πω.

Στέλιος Ελληνιάδης

(βασισμένο σε σχόλιο που μεταδόθηκε «Στο Κόκκινο, 105,5», Κυριακή, 29 Ιουλίου 2012)